ไปหน้าแรก

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1

พระอภิธรรมปิฎก

เล่มที่ ๗

ปัฏฐาน ภาคที่ ๖

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

อนุโลมทุกติกปัฏฐาน

เหตุทุกกุสลติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑. บาลีเล่มที่ ๔๔

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 2

๓. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และ

กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 3

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ. ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 4

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และ

กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

๒. นปุเรชาตปัจจัย ฯลฯ ๔. นอาเสวนปัจจัย

[๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ

๕. นกัมมปัจจัย

[๖] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๖. นิวิปากปัจจัย ๗. นวิปปยุตตปัจจัย

[๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 5

เพราะนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐] เพราะนธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ใน

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 6

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 7

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๔. อนันตรปัจจัย ฯลฯ ๘. นิสสยปัจจัย

[๑๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 8

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๑๐. อาเสวนปัจจัย

[๑๖] ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๑. กัมมปัจจัย

[๑๗] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 9

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

๑๒. อาหารปัจจัย

[๑๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๓. อินทริยปัจจัย

[๑๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๔. ฌานปัจจัย

[๒๐] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๕. มัคคปัจจัย

[๒๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 10

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 11

๕. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๖. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ . . . ฯลฯ

ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 12

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ นับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 13

๕. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น

เหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น

เหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 14

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

๖. นกัมมปัจจัย

[๓๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 15

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๔] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 16

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

๑๑. กัมมปัจจัย

[๓๘] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 17

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของกัมนปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๑๒. อาหารปัจจัย

[๓๙] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๓. อินทริยปัจจัย

[๔๐] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๔. ฌานปัจจัย

[๔๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 18

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๘ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๕] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 19

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ . . .ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๔๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 20

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ. ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี

๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๐] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 21

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๕๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๕๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

๑๑. นกัมมปัจจัย

[๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหต อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมม-

ปัจจัย ฯลฯ

๑๒. นวิปากปัจจัย ฯลฯ ๒๐. โนวิคตปัจจัย

[๕๔ ] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอาหารปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 22

เพราะนอินทริยปัจจัย

เพราะฌานปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ. ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมันนตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในน

ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ. ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๖] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจัยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 23

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และสหชาติธิปติ มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 24

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย

[๖๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วย

อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 25

ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย ฯลฯ

๑๓. กัมมปัจจัย

[๖๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๔. วิปากปัจจัย

[๖๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๕. อาหารปัจจัย ฯลฯ ๑๙ สัมปยุตตปัจจัย

[๖๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สัมปยุตตปัจจัย.

๒๐. วิปปยุตตปัจจัย

[๖๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยาต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 26

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่เป็น

ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วย

อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙

วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี

๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 27

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

ปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 28

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียา-

นุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 29

เหตุทุกเวทนาติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ)

สุขเวทนาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัยธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยธรรมที่สัมปยุต

ด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัยธรรม

ที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยธรรมที่สัมปยุต

ด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 30

๗. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัยธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวท-

นาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่สัมปยุตด้วยสุข

เวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยธรรมที่สัมปยุต-

ด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๗๔] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 31

๒. นอธิปติปัจจัย

[๗๕] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัยธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๒. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติ-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 32

สุขเวทนาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๐] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ. (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่

สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 33

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๑] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่

สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

ฯลฯ

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๘๒] ๑. ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสัย

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 34

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ ฯลฯ

๑๑. กัมมปัจจัย

[๘๓] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

กัมมปัจจัย

๒. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

กัมมปัจจัย

๓. ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่สัมปยุต

ด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

๑๒. วิปากปัจจัย

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย

๑๓. อาหารปัจจัย

[๘๔] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 35

๒๑. อวิคตปัจจัย

[๘๕] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอวิคต-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคค-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอวิคตปัจจัย ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๗] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาติปัจจัย,เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 36

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๐] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียา-

นุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

ทุกขเวทนาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ. อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 37

๓. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยธรรมที่สัมปยุต

ด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่สัมปยุตด้วย

ุทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาเสวนปัจจัยมี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 38

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๙๓] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุ-

ปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๙๔] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ อาศัย

ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติ

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในน

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคค-

ปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 39

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี

พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ทุกขเวทนาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๘] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย

๒. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย

๓. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่สัมปยุตด้วย

ทุกเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 40

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๙] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรม

ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่

สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

ฯลฯ

๑๑. กัมมปัจจัย

[๑๐๐] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมันนตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 41

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ. ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ. ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ. ในอินทริยปัจจัย

มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมป-

ยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๒] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาร ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 42

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัย

ก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น

อทุกขมสุขเวทนาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๖] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้นเพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ และธรรมที่

สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 43

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๐๘] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. นอธิปติปัจจัย

[๑๐๙] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ-

นอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 44

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๑๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๑๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อทุกขมสุขเวทนาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 45

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๔] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๑๕] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

๔. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

๗. ธรรมทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่

เป็นเหตุ และที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 46

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ มีแต่อารัมมณา-

ธิปติเท่านั้น.

ฯลฯ

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๑๖] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ

๑๐. อาเสวนปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๑. กัมมปัจจัย

[๑๑๗] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่ไม่ใช่เหตุ ด้วย

อำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

๑๒. วิปากปัจจัย

[๑๑๘] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมเวทนาที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตดด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 47

๒๑. อวิคตปัจจัย

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๒๐] ๑. ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 48

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกเวทนาติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 49

เหตุทุกวิปากติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ)

วิปากบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๔] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ และวิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย อาศัยวิปากธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธรรมที่เป็นเหตุ

และวิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 50

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาติปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๒๖] ๑. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๑๒๗] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียนัย

[๑๒๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาร ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 51

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๙] เพราะเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

วิปากบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

[๑๓๒] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ และวิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ได้แก่ตทารัมมณะเท่านั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 52

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๓๓] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ได้แก่ที่เป็น สหชา-

ตาธิปติ เท่านั้นที่เป็น อารัมมณาธิปติ ไม่มี ฯลฯ

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๓๔] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ

๒. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ

๓. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ และวิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ

๔. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ ฯลฯ

นอกจากนี้ เป็น อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ ๒ อย่างเท่านั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 53

๑๐. กัมมปัจจัย

[๑๓๕] ๑. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ เป็นสหชาตกัมมะ

เท่านั้น.

๑๑. วิปากปัจจัย

[๑๓๖] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๒. อาหารปัจจัย

[๑๓๗] ๑. วิปากธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙

วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี

๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตต-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 54

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๓๙] ๑. วิปากธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมณปัจจัย มี ๙ วาระ

... ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๔๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๔๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัย ปัจจนียานุโลมนัย

ก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 55

วิปากธัมมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และวิปากธัมมธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๔. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ และวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคค-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 56

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๔๕] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๑๔๖] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. นปุเรชาตปัจจัย ฯลฯ ๕. นอาเสวนปัจจัย

[๑๔๗] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.

๖. กัมมปัจจัย

[๑๔๘] ๑. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 57

๒. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นเหตุ และวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมม-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๕๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๕๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 58

วิปากธัมมบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุ ปัจจัย

[๑๕๒ ] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๕๓] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๕๔] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๙

วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย ฯลฯ ๑๐. อาเสวนปัจจัย

[๑๕๕] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย ฯลฯ

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 59

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ.

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๑. กัมมปัจจัย

[๑๕๖] ๑. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๒. อาหารปัจจัย

[๑๕๗] ๑. วิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 60

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๕๙] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ....

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๖๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัย ปัจจนียานุโลมนัย

ก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 61

เนววิปากนวิปากธัมมบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๓] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ. ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 62

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๖๕] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๑๖๖] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๑๖๗] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 63

๑๑. นกัมมปัจจัย

[๑๖๘] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ.

ฯลฯ

๓. นอาหารปัจจัย

[๑๖๙] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอาหารปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี

๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 64

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๗๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๗๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เนววิปากนวิปากธัมมบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ ฯลฯ

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๗๔] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 65

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

ฯลฯ

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๑๗๕] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาต-

ปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ และ วัตถุปุเรชาตะ

มี ๓ วาระ.

๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย

[๑๗๖] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-

ปัจจัย

๒. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 66

๓. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ และเนว-

วิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-

ธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย

๑๒. อาเสวนปัจจัย

[๑๗๗] เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๓. กัมมปัจจัย

[๑๗๘] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓

วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ. ในกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 67

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๘๐] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๘๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๘๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๘๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกวิปากติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 68

เหตุทุกอุปาทินนติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ)

อุปาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 69

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๘๖] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๑๘๗] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๑๘๘] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๑. นวิปากปัจจัย ๑๒. นอาหารปัจจัย

[๑๘๙] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนวิปากปัจจัย

เพราะนอาหารปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 70

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาหารปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในน

มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๙๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๙๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 71

อุปาทินนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๓] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุ ปัจจัย มี ๓ วาระ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๙๔] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ

๗. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอุปาทิน-

นุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 72

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาต-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย

มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๙๖] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหาร

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 73

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๙๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๙๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาร... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อนุปาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๐] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนุปา-

ทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 74

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนุปา-

ทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ -๘ -๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๐๒] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปา-

ทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 75

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๒๐๓] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปา-

ทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปา-

ทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปา-

ทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๐๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอันนตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นวิปปยุคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 76

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๐๕] เพราะเหตุ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๐๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อนุปาทินนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๗] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๐๘] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 77

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๐๙] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ ฯลฯ

๒. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๙

วาระ.

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๒๑๐] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 78

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๒๑๑] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาต-

ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ มี ๓ วาระ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙

วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๑๓] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 79

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๑๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๑๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๑๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อนุปาทินนอนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๗] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 80

๔. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๘-๕-๖)

๗. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนอนุปาทานิย-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ. ในฌาน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๒๑๙] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 81

๒. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๓. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๔. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

อุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๕. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนอนุปาทานิย-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๖. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนอนุปาทานิย-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๒๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 82

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๒๒] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อนุปาทินนอนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๒๓] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๒๔] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย ๓

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 83

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๒๖] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาต-

ปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๒๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกอุปาทินนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 84

เหตุทุกสังกิลิฏฐติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ)

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๓๐] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสังกิลิฏฐ-

สังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๕. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสังกิลิฏฐ-

สังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ และสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 85

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๓๒] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสังกิ-

ลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

[๒๓๓] ๒. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสังกิลิฏฐ-

สังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๓๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๓๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๓๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 86

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๓๗] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๓๘] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๓๙] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๙ วาระ.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 87

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๔๑] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๔๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนีย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๔๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 88

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๔๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๔๕] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 89

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๔๗] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๔๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในน

ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตปัจจัย มี ๓

วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๔๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 90

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๕๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๕๑] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๕๒] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๕๓] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 91

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ และอสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-

สังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 92

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๕๕] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๕๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๕๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๕๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 93

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๕๙] ๑. อสังกิลิฎฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๒๖๑] ๑. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 94

๒. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๓. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๔. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอสัง-

กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๖๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๖๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๖๔] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 95

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๖๕] ๑. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๖๖] ๑. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 96

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๖๘] ๑. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาต-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๖๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๗๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๗๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกสังกิลิฏฐติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 97

เหตุทุกวิตักกติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ)

สวิตักกสวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗๒] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และสวิตักกสวิจาร-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๔. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และสวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 98

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๗๔ ] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๒๗๕] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๗๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในน

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๗๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 99

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๗๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

สวิตักกสวิจารบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗๙] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๘๐] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๘๑] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 100

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๓. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และสวิตักกสวิจาร-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘๒] ในเหตุวาระ มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 101

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๘๓] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สวิ-

ตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๘๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๘๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๘๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 102

อวิตักกวิจารมัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๘๗] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักก-

วิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักก-

วิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักก-

วิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ และอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 103

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๒๘๙] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักก-

วิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๙๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๙๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๙๒] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 104

อวิตักกวิจารมัตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙๓] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๙๔] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๙๕] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๒. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 105

๓. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ และอวิตักก-

วิจารมัตตธรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อวิตักวิจารมัตตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนัยนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๙๗] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 106

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๙๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๙๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๐๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อวิตักกอวิจารปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๓๐๑] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกอวิจาร

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 107

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๐๓] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักก-

อวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมปัจจัย

[๓๐๔] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักก-

อวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักก-

อวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักก-

อวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และอวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๓๐๕] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกอวิจาร

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 108

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๐๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓

วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๓ นัย.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๐๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๐๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 109

อวิตักกอวิจารบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๐๙] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๑๐] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ น

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 110

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๑๒] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๑๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๑๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๑๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกวิตักกติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 111

เหตุทุกปีติติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ)

ปีติสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๑๖] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ปีติสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๑๘] ๑. ปีติสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 112

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๑๙] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๒๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๒๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๒๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 113

ปีติสหคตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๒๓] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๒๔] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ปีติสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติ-

สหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ และปีติสหคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๒๕] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

๒. ปีติสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติ-

สหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 114

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และสหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

๓. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ และปีติสหคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคค-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙

วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๒๗] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจยแก่ปีติสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 115

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๒๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๒๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ฯลฯ

ปัจจยานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๓๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สุขสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๓๑] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 116

๔. สุขสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่เป็นเหตุ และสุขสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนัยนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๓๓] ๑. สุขสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๓๔] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๓๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 117

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๓๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.. . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๓๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

สุขสหคตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๓๘] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 118

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๓๙] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๔๐] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ. ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๔๒] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 119

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๔๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๔๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๔๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ...ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อุเบกขาสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๔๖] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อุเบกขาสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 120

๗. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นเหตุ และอุเบกขาสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๔๘] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๔๙] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. นปุเรชาตปัจจัย

[๓๕๐] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 121

๔. นปัจฉาชาตปัจจัย

[๓๕๑] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๕๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๕๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๕๔] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 122

อุเบกขาสหคตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๕๕] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๕๖] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๕๗] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 123

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๕๙] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๖๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ . . .ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 124

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๖๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกปีติติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 125

เหตุทุกทัสสนติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสนติกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๓๖๓] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสส-

เนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยทัสส-

เนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ทัสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสส-

เนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ และทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๖๕] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสส-

เนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 126

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๖๖] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสสน-

เนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาร.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๖๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๖๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๖๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 127

ทัสสเนนปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๐] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๗๑] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 128

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๗๓] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๗๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๗๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 129

ภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๗] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยภาวนาย-

ปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยภาวนาย-

ปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยภาวนาย-

ปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ และภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๙] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยภาวนาย-

ปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 130

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๘๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๘๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๘๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ภาวนายปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๘๓] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 131

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๘๔] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๘๖] ๑ ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๘๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 132

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๘๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๘๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสุลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๙๐] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 133

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

นเหตุปัจจัย

[๓๙๒] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๓๙๓] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ และเนวทัสส-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 134

เนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๓๙๔] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ

นอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๙๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌาน-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๙๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 135

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๙๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๙๘] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๙๙] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 136

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๐๑] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ

เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๐๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 137

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๐๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๐๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสสติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกทัสสนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 138

เหตุทุกทิสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐๕] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ และทัสสเนนปหาตัพพ-

เหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 139

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๔๐๗] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๐๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๐๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๑๐] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 140

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑๑] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๑๒] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๑๔] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 141

อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๑๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๑๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๑๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 142

ภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๔๑๘] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๔๒๐] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 143

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๒๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๒๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๒๓] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๒๔] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 144

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๒๕] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาร. ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัยมี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๓ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวคตปัจจัย ม ี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๒๗] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็น

ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๒๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 145

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๒๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๓๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจัยนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัย แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๓๑] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 146

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๔๓๓] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๓๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

ในฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๓๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 147

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๓๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ...ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๓๗] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุ เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 148

มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๓๙] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุ เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๔๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๔๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 149

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๔๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . .ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกทัสสเนนปหาตัพเหตุกติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 150

เหตุทุกอาจยคามิติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ)

อาจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๔๓] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อาจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาร ะ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่เป็นเหตุ และอาจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 151

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๔๔๕] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๔๔๖] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๔๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจัยนียะ

[๔๔๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 152

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๔๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อาจยคามิบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๐] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๕๑] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๔๕๒] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 153

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อาจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อาจย-

คามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ และอาจยคามิธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๕๔] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 154

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๕๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๕๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อปจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๘] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอปจยคามิธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 155

๔. อปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอปจยคามิธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอปจยคามิธรรม

ที่เป็นเหตุ และอปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๔๖๐] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอปจยคามิธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๖๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๖๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 156

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๖๓] เพราะอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อปจยคามิบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๖๔] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อปจย-

คามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๔๖๕] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อปจย-

คามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ วาระที่ ๑-๒

- ๓)

๔. อปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อปจย-

คามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 157

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๖๗] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อปจย-

คามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๖๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๖๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 158

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๗๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เนวาจยคามินาปจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๗๑] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ และเนวาจยคามินาปจยคามิ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 159

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียบท

๑.นเหตุปัจจัย

[๔๗๓] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๔๗๔] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ และเนวาจยคามินาปจยคามิ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 160

๓. นอธิปติปัจจัย

[๔๗๕] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

ฯลฯ

๙. นปุเรชาตปัจจัย

[๔๗๖] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนปุเรชาต-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๐. นปัจฉาชาตปัจจัย

[๔๗๗] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนปัจฉาชาต-

ปัจจัย

๑๐. นกัมมปัจจัย

[๔๗๘] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๗๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัยมี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 161

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๘๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๘๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาร... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 162

เนวาจยคามินาปจยคามิบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๘๒] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

[๔๘๓] เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 163

ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๘๕] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็น

ปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาต-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๘๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 164

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๘๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . .ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๘๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกอาจยคามิติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 165

เหตุทุกเสกขติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ)

เสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๘๙] ๑. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเสกขธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. เสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเสกขธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเสกขธรรมที่เป็นเหตุ

และเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 166

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๔๙๑] ๑. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเสกขธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๙๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙

วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๙๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๙๔] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ...ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 167

เสกขบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๔๙๕] ๑. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๔๙๖] ๑. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. เสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๓. อนันตรปัจจัย

[๔๙๗] ๑. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 168

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย

มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๙๙] ๑. เสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๐๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๐๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 169

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๐๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัย แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อเสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๐๓] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอเสกขธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอเสกขธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอเสกขธรรมที่เป็น

เหตุ และอเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัยมี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 170

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

นอธิปติปัจจัย

[๕๐๕] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอเสกขธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๐๖] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนีย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๐๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๐๘] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 171

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อเสกขบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๐๙] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๕๑๐] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. อเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อเสกข-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๓. อุปนิสสยปัจจัย

[๕๑๑] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อนันตรูปนิสสยะ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 172

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌาน-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจัยนียะ

[๕๑๓] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๑๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๑๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 173

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๑๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เนวเสกขานาเสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๑๗] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

เสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ และเนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 174

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก.

ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๑๙] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

เสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๕๒๐] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

เสกขานาธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

เสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 175

๓. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนว-

เสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ และเนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๕๒๑] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

ฯลฯ

๘. นปุเรชาตปัจจัย

[๕๒๒] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๒๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 176

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๒๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๒๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เนวเสกขานาเสกขบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๒๖] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๒๗] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 177

๓. อธิปติปัจจัย

[๕๒๘] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๙ วาระ

ฯลฯ

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๕๒๙] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่เนวเสกขานาเสกขธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๓๐] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓

วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 178

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๕๓๑] ๑. เนวเสกขาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น

เหตุทุกเสกขติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 179

เหตุทุกปริตตติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ)

ปริตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๓๕] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ปริตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตธรรมที่เป็น

เหตุ และปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๓๗] ๑. ปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 180

๒. ปริตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๕๓๘] ๑. ปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. ปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. ปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตธรรมที่เป็น

เหตุ และปริตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๕๓๙] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๔๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 181

๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในน

ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๔๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๔๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ปริตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘๓] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 182

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๔๔] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๕๔๖] ๑. ปริคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๔๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๔๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 183

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๔๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

มหัคคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๕๐] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มหัคคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมหัคคตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตธรรม

ที่เป็นเหตุ และมหัคคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 184

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ. ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๕๕๒] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๕๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๘ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๕๔] เพราะเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๕๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 185

มหัคคตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๕๖] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๕๗] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. มหัคคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ และมหัคคตธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๓. อธิปติปัจจัย

[๕๕๘] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 186

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. มหัคคตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย

[๕๕๙] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมันนตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในวิปาก มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙

วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๕๖๑] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 187

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๖๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๖๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๖๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัปปมาณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๖๕] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัปปมาณธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัปปมาณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัปปมาณธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 188

๗. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัปปมาณธรรม

ที่เป็นเหตุ และอัปปมาณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมม-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑.นอธิปติปัจจัย

[๕๖๗] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัปปมาณธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๖๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๖๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 189

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๗๐] เพราะนธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัปปมาณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๗๑] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๗๒] ๑. อัปปมาณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปป-

มาณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๕๗๓] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-

๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 190

๔. อัปปมาณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปป-

มาณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย

[๕๗๔] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ.

๕. อุปนิสสยปัจจัย

[๕๗๕] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ ฯลฯ

มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมป-

ยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 191

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๕๗๗] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๗๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๗๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๘๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น

เหตุทุกปริตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 192

เหตุทุกปริตตารัมมณติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ)

ปริตตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘๑] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. ปริตตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และปริตตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 193

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๘๓] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๕๘๔] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ. ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 194

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๘๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๘๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ปริตตารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘๘] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๘๙] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 195

๓. อธิปติปัจจัย

[๕๙๐] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี

๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๕๙๒] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 196

การนับจำนวนวาระ ในปัจจนียะ

[๕๙๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๙๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๙๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

มหัคคตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๙๖] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 197

๔. นหัคคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และมหัคคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๙๘] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๕๙๙] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ.

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 198

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๐๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๐๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๐๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

มหัคคตารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๐๓] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 199

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๐๔] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๐๕] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มหัคคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

มหัคคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ

ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 200

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๐๗] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๐๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๐๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 201

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๑๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัปปมาณารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๑] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัปป-

มาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัปปมาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัปป-

มาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัปป-

มาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และอัปปมาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 202

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๖๑๓] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัปป-

มาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๑๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๑๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 203

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๑๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ

อัปปมาณารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๗] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๑๘] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๑๙] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 204

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัปปมาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัปปมาณารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และอัปปมาณา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 205

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๒๑] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๒๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๒๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๒๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกปริตตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 206

เหตุทุกหีนติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ)

หีนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๒๕] ๑. หีนธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยหีนธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. หีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยหีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. หีนธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยหีนธรรมที่เป็นเหตุ และ

หีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 207

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๖๒๗] ๑. หีนธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยหีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๖๒๘] ๑. หีนธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยหีนธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. หีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยหีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. หีนธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยหีนธรรมที่เป็นเหตุ และ

หีนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๒๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 208

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๓๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๓๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

หีนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓๒] ๑. หีนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่หีนธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย ๓. อธิปติปัจจัย

[๖๓๓] ๑. หีนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่หีนธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 209

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๓๕] ๑. หีนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่หีนธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๓๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 210

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๓๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๓๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

มัชฌิมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓๙] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัชฌิมธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 211

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๖๔๑] ๑. มัชฌิมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมัชฌิมธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๔๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๔๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๔๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 212

มัชฌิมบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๔๕] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัชฌิมธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย ๓. อธิปติปัจจัย

[๖๔๖] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัชฌิมธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 213

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๔๘] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัชฌิมธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๔๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๕๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๕๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 214

ปณีตบทปฏิจจวาระ

อนุโลม นัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๒] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปณีตธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ปณีตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปณีตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ปณีตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปณีตธรรมที่เป็นเหตุ

และปณีตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๕๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๖๕๔] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปณีตธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 215

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๕๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๕๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๕๗] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ปณีตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๘] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปณีตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 216

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๕๙] ๑. ปณีตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปณีตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๖๐] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปณีตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี

๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 217

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๖๒] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปณีตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๖๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๖๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๖๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น

เหตุทุกหีนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 218

เหตุทุกมิจฉัตตติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตติกะ)

มิจฉัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๖] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ และมิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๖๗] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 219

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๖๖๙] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๗๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙

วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๗๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๗๒] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 220

มิจฉัตตนิยตบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗๓] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มิจ-

ฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๖๗๔] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มิจ-

ฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอธิปติปัจจัย

[๖๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี

๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 221

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๗๖] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มิจ-

ฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๗๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๗๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 222

สัมมัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๐] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสัมมัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. สัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสัมมัตตนิยต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสัมมัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ และสัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๖๘๒] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสัมมัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 223

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๘๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๘๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๘๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

สัมมัตตนิยตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๖] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัม-

มัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 224

๒. อธิปติปัจจัย

[๖๘๗] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัม

มัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. สัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่สัม-

มัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ วาระที่ (๔-๕-๖)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี

๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๘๙] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัม-

มัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 225

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๙๑] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๙๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ...ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๓] ๑ . อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็นเหตุ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 226

๗. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็นเหตุ

และอนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๕] ๑. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๖๙๖] ๑. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น

เหตุ และอนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 227

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๙๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในน

ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ. ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๙๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๙๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 228

อนิยตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๐๐] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๐๑] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๐๒] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 229

๗. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ และอนิยตธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ.

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๐๔] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 230

การนับจำนวนวาระ ในปัจจนียะ

[๗๐๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๐๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๐๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกมิจฉัตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 231

เหตุทุกมัคคารัมมณติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ)

มัคคารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๗๐๘] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคารัมมณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มัคคารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมัคคารัมมณ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคารัมมณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ และมัคคารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๗๑๐] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมัคคารัมมณ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 232

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๑๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัยมี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๑๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๑๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

มัคคารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๑๔] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 233

๒. อธิปติปัจจัย

[๗๑๕] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มัคคารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุเป็นปัจจัยแก่มัคคา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๓. อนันตรปัจจัย

[๗๑๖] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌาน-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 234

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๑๘] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๑๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๒๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๒๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

อนุโลนนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 235

มัคคเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๒] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคเหตุกธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มัคคเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมัคคเหตุกธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคเหตุกธรรม

ที่เป็นเหตุ และมัคคเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๗๒๔] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคเหตุกธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 236

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๒๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนีย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๒๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๒๗] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

มัคคเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๘] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคค-

เหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 237

๒. อธิปติปัจจัย

[๗๒๙] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคค-

เหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มัคคเหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคค-

เหตุกธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี

๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๓๑] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคค-

เหตุกธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 238

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

มัคคาธิปติบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓๕] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคาธิปติธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 239

๔. มัคคาธิปติธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมัคคาธิปติ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคาธิปติธรรม

ที่เป็นเหตุ และมัคคาธิปติธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๗๓๗] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมัคคาธิปติธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๓๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 240

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๓๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๔๐] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

มัคคาธิปติบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔๑] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

ธิปติธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๔๒] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

ธิปติธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 241

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๔๓] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

ธิปติธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. มัคคาธิปติธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

ธิปติธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ และมัคคาธิปติธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 242

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๔๕] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มัคคา-

ธิปติธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๔๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำพวกวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๔๗] เพราะเหตุปัจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๔๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น

เหตุทุกมัคคารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 243

เหตุทุกอุปปันนติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ)

อุปปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔๙] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๕๐] ๑. อุปปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๕๑] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ

๔. อุปปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 244

๔. สหชาตปัจจัย

[๗๕๒] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ

ฯลฯ

๗. อุปนิสสยปัจจัย

๑. อุปปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ

ที่เป็น ปกตูปนิสสยะ ได้แก่

บุคคลเข้าไปอาศัยอุตุที่เกิดขึ้นแล้ว ยังฌานให้เกิดขึ้น ยังวิปัสสนาให้

เกิดขึ้น ยังมรรคให้เกิดขึ้น ยังอภิญญาให้เกิดขึ้น ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๕๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 245

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๕๔] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๕๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๕๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

ในทุกะนี้ ปฏิจจวาระก็ดี สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสย-

วาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี อุปปันนธรรมก็ดี อุปาทิธรรม

ก็ดี ไม่มี.

เหตุทุกอุปปันนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 246

เหตุทุกอตีตติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ)

ปัจจุปปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕๘] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๕๙] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๖๐] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-)

๔. ปัจจุปปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 247

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๔. สหชาตปัจจัย

[๗๖๑] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๖๓] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 248

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๖๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๖๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๖๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

ในทุกะนี้ ปฎิจจวาระก็ดี สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสย-

วาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี อตีตธรรมก็ดี อนาคตธรรมก็ดี ไม่มี.

เหตุทุกอตีตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 249

เหตุทุกอตีตารัมมณติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ)

อตีตารัมมบทปฏิจจาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖๗] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อตีตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ และอตีตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 250

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๗๖๙] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่ไม่ใช่ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๗๗๐] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๒. นธิปติปัจจัย

[๗๗๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๗๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 251

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๗๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อตีตารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗๔] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๗๕] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๗๖] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 252

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อตีตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อตีตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมณาธิปติ และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

๗. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และอตีตารัมมณ-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย

อำนาจของธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 253

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๗๘] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อตีตา

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๗๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๘๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๘๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 254

อนาคตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๒] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนาคตา-

รัมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. อนาคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนาคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนาคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และอนาคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๗๘๔] ๑. อนาคตารัมมธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนาคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 255

๒. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนาคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๗๘๕] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนาคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๘๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๘๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๘๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตควาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 256

อนาคตารัมมณบท ปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๙] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๙๐] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๙๑] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อนาคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนาคตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 257

๗. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และอนาคตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ

ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี

๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓

วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๙๓] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 258

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๙๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๙๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๙๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

ปัจจุปปันนารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙๗] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 259

๔. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๗๙๙] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหต. อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๘๐๐] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 260

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๐๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๘ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๐๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๐๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 261

ปัจจุปปันนารัมมณบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๔] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๐๕] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๐๖] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย

แก่ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 262

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนารัมมณธรรม

ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๙ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๐๘] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 263

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๑๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๑๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาร...

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกอตีตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 264

เหตุทุกอัชฌัตตติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ)

อัชฌัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๑๒] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่เป็นเหตุ และอัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 265

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๘๑๔] ๑. อัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๘๑๕] ๑. อัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่เป็นเหตุ และอัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๘๑๖] อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๑๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 266

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๑๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๑๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 267

อัชฌัตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๐] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๒๑] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๒๒] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัชฌัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 268

๗. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ และอัชฌัตตธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-

๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๒๔] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 269

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๒๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๒๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พหิทธาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๘] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยพหิทธาธรรมที่เป็น

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 270

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย.

[๘๓๐] ๑. พหิทธาธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยพหิทธาธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยพหิทธาธรรมที่

ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียนัย

[๘๓๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย ที่ ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 271

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๓๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจนียานุโลม

[๘๓๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พหิทธาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓๔] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๓๕] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 272

๓. อธิปติปัจจัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๓๖] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. พหิทธาธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ และพหิทธาธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 273

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๓๘] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๓๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๔๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจอนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๔๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัชฌัตตพหิทธาบทย่อมไม่ได้ในทุกะนี้.

เหตุทุกอัชฌัตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 274

เหตุทุกอัชฌัตตารัมมณติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ)

อัชฌัตตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๒] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ และอัชฌัตตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 275

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๘๔๔] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๘๔๕] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๔๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๔๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 276

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๔๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัชฌัตตารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๙] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๕๑] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 277

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๕๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๕๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๕๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 278

พหิทธารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕๕] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยพหิทธา-

รัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๘๕๗] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยพหิทธา-

รัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๕๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี

๙ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปป-

ยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 279

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๕๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๖๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิศดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พหิทธารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๖๑] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๖๒] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 280

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๖๓] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. พหิทธารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

พหิทธารัมมณธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๖๕] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 281

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๖๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๖๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๖๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียา-

นุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกอัชฌัตตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 282

เหตุทุกสนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ )

นิทัสสนสัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย ฯลฯ ๑๔. อวิคตปัจจัย

[๘๖๙] ๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ เพราะอธิปติปัจจัย

ฯลฯ เพราะสหชาตปัจจัย

ฯลฯ เพราะอัญญมัญญปัจจัย

ฯลฯ เพราะนิสสยปัจจัย

ฯลฯ เพราะกัมมปัจจัย

ฯลฯ เพราะวิปากปัจจัย

ฯลฯ เพราะอาหารปัจจัย

ฯลฯ เพราะอินทริยปัจจัย

ฯลฯ เพราะฌานปัจจัย

ฯลฯ เพราะมัคคปัจจัย

ฯลฯ เพราะวิปปยุตตปัจจัย

ฯลฯ เพราะอัตถิปัจจัย

ฯลฯ เพราะอวิคตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 283

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี

๑ วาระ ในกัมมปัจจัย ๑ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในมัคค-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๘๗๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ. ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ พึงใส่ให้เต็มทุกปัจจัย ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย

มี ๑ วาระ.

อนิทัสสนสัปปฏิฆบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. สหชาติปัจจัย ฯลฯ ๕. อวิคตปัจจัย

[๘๗๒] ๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 284

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย

ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนิทัสสนอัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๗๓] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่

เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 285

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๘๗๕] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๘๗๖] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๓. นอธิปติปัจจัย

[๘๗๗] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิ-

ทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๗๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ. ในโนวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 286

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๗๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๘๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อนิทัสสนอัปปฏิฆบทปัญหาวาระ

[๘๘๑] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๘๒] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 287

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๘๓] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ และอนิทัสสน-

อัปปฏิฆธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็น

เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วารที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙

วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 288

๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี

๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๘๕] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๘๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๘๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 289

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๘๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุ-

โลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับอย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกสนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ จบ

อรรถกถาทุกติกปัฏฐาน

ใน ทุกติกปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแต่งเทศนาโดยสังเขป

ด้วยอำนาจการยกเฉพาะปัญหาขึ้น อย่างนี้ว่า เหตุ กุสล ธมฺม ปฏิจฺจ

เหตุ กุสโล ธมฺโม อุปฺปปชฺชติ เหตุปจฺจยา ผู้ศึกษาควรกล่าวความ

พิสดาร โดยนัยว่า อโทสเหตุ อโมหเหตุ อาศัยกุศลเหตุ คืออโลภะเป็นต้น

ความพิสดารนั้นแม้จะไม่ได้กล่าวไว้ ก็อาจทราบได้ โดยนัยที่แสดงไว้แล้วใน

หนหลัง เพราะฉะนั้น จึงไม่ตรัสปัจจัยสักอย่างหนึ่งไว้ แม้ในบทเดียว.

ก็เทศนาที่แสดงไว้โดยย่อนั้น พึงทราบว่าเทศนานั้นทรงแสดงอย่างนี้.

จริงอยู่ พระองค์ทรงเชื่อมกุศลบท กับเหตุทุกะ แล้วแสดงปัจจัย

ที่ได้อยู่ทั้งหมด ด้วยอำนาจอนุโลมและปัจจนียนัย ในปฏิจจวาระ ไม่ทรงแสดง

อนุโลมปัจจนียนัย และปัจจนียานุโลมนัย และสหชาตวาระเป็นต้น แล้ว

ตรัสว่า ทั้งหมดควรขยายให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระนั่นแหละ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 290

แม้ใน ปัญหาวาระ พระองค์ไม่ทรงวิสัชนาปัญหา ทรงยกปัจจัย

อย่างเดียว แล้วทรงแสดงปัจจัยที่ได้อยู่ด้วยอำนาจอนุโลมปัจจนียนัยเท่านั้น

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่าผู้ศึกษาพึงเชื่อมแม้อกุสลาพยากตบท กับเหตุทุกะ

แล้วแสดงไข เหตุกุสลทุกติกะ เหมือนอย่างกุศลบท. ต่อจากนั้นทรง

แสดงทุกติกะ ๒๑ มีเหตุเวทนาทุกติกะเป็นต้น โดยนัยว่า เหตุ สุขาย

เวทนาย สมฺปยุตฺต ธมฺม เป็นต้น. ก็เพราะเหตุที่เห็นได้กระทบได้

หรือเห็นไม่ได้กระทบได้ ย่อมไม่มี เพราะฉะนั้นจึงไม่ทรงเชื่อมสนิทัสสน-

สัปปฏิฆะและอนิทัสสนสัปปฏิฆบทกับเหตุบท. ทรงเชื่อมติกะ ๒๒ ที่มี

ได้กับเหตุทุกะ ดังอธิบายมาแล้ว ทรงเชื่อมติกะเหล่านั้นกับทุกะทั้งหมด มี

สเหตุกทุกะเป็นต้น มีสรณทุกะเป็นที่สุดอีก.

ในทุกะเหล่านั้น บทใด ๆ ไม่ประกอบร่วมกับบทใด ๆ บทนั้น ๆ

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในบาลีนั้นเองว่ามีไม่ได้ ในอธิการนี้. พระผู้มี-

พระภาคเจ้าประกอบติกะ ๒๒ กับทุกะ ๑ แล้วประกอบติกะ ๒๒ กับทุกะบท

ที่ได้อยู่ใน ๑๐๐ ทุกะ ตามลำดับ คือติกะ ๒๒ ติกะ กับทุกะอื่น ติกะ ๒๒

ติกะ กับทุกะอื่นอีก พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงถือเอาติกะ ๒๒ ติกะ ดังว่ามานี้

แล้วผนวกเข้าใน ๑๐๐ ทุกะ แสดงปัฏฐานชื่อว่า ทุกติกปัฏฐาน ในทุกติก-

ปัฏฐานนั้น ในฐานะใด ๆ ทรงแสดงนัยแล้วทำการย่อไว้ในบาลี ผู้ศึกษา

พึงทราบความพิสดารแห่งบาลีนั้น ตามสมควรแก่นัยที่ทรงแสดงไว้ในฐานะ

นั้น ๆ แล.

อรรถกถาทุกติกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 291

สเหตุกทุกกุสลติกะ

(๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๙๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๑] ในเหตุปัจจัยมี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๑

วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 292

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๘๙๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๙๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี

๑ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๘๙๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๘๙๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 293

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๙๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย

มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๑

วาระ ในฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย

มี ๑ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิคตปัจจัย

มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 294

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๘๙๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๐๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๐๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมณณปัจจัย มี ๑ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระปัจจนียานุโลม

[๙๐๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัย

ก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 295

อกุศล บทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๐๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม และอกุศลธรรม

ที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะอารัมมณปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 296

๕. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๙๐๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕

วาระ ในอาเสวนปัจจัยมี ๕ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๕ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๕ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๕ วาระ ในมัคค-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕

วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิคตปัจจัย มี

๕ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๙๐๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 297

๒. นอธิปติปัจจัย

[๙๐๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๕ วาระ. ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๑๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๑๑] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 298

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๑๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม และอกุศลธรรม

ที่เป็นอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๓. อธิปติปัจจัย

[๙๑๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 299

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๑๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๑๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 300

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๑๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๑๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัยากต-

ธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาร

(วาระที่ ๔-๘-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 301

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนีย

๑. นเหตุปัจจัย

[๙๒๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๙๒๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 302

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอเหตุกธรรม เกิด

ขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๙๒๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี

๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 303

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๒๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๒๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๙๒๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๒๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 304

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔

วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๔ วาระ ในมัคคปัจจัย

มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๓๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนในปัจจนียะ

[๙๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 305

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียา-

นุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สเหตุกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 306

เหตุสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๑. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๓. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๓๗] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๓๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 307

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๓๙] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๑ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๔๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุสลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 308

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๔๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๔๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๔๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียา-

นุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 309

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๔๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรมอาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 310

๓. อธิปติปัจจัย

[๙๔๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๕ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๕ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๕ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย

มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๙๕๐] ๑. อกุศลธรรที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอธิปติปัจจัย

[๙๕๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 311

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๕๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๕๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๕๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 312

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๕๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม และอกุศล-

ธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ

สัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 313

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๕๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๕๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 314

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๖๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๖๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุ-

โลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๖๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุวิปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 315

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ-

วิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๙๖๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๙๖๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 316

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๖๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๖๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๖๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 317

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๖๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรมเป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๗๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรมเป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๗๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 318

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๗๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๗๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๗๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยกดี ปัจจนียานุ-

โลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 319

เหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ

(๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๗๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม, สเหตุกธรรม และกุศลธรรมที่เป็นสเหตุก-

ธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 320

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๗๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๗๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๘๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๘๑] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 321

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๘๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตกุธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคต

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๘๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 322

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๘๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๘๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุ-

โลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๘๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 323

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๙๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๙๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๙๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 324

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๙๓] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๙๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วารน ในมัคค-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 325

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๙๙๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๙๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๙๘] เพราะเหตปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๙๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุ-

โลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 326

อัพยากตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๐๐] อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๑๐๐๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมทั้งเป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 327

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๐๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๐๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๐๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๐๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 328

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙

วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ

ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๐๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และสเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๑๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 329

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๑๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุ-

โลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสสติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 330

เหตุเหตุสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๑๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

เหตุธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคคปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๑๐๑๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 331

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๑๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๑๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๑๗] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 332

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๑๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๒๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๒๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 333

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๒๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๒๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๒๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๒๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 334

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๐๒๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และเหตุสัมปยุตตธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๒๗] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๒๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๒๙] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 335

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๓๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๓๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 336

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๓๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๓๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๓๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๐๓๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรมและเหตุสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 337

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๑๐๓๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรมและเหตุสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๓๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี

๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี

๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๔๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 338

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๔๑] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๔๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 339

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๔๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรมและเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๔๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๔๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๔๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุเหตุสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 340

นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ

(๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๔๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๕๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในนวิปากปัจจัยมี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ในปัญหาวาระก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 341

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๕๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ไม่มีด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย แม้ในปัญหาวาระก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

เหตุปัจจัยสำหรับบททั้ง ๓ เหล่านั้น (คือกุศลบท อกุศลบท อัพยากต-

บท) แม้ในปัญหาวาระ ก็ไม่มี.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 342

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 343

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๐๕๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๕๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕

วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌาน-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๕๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ. . . ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 344

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๕๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๐๕๙] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๖๐] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย

มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปาก-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 345

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ

ในฌานปัจจัย มี ๔ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๔ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุก-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๖๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๖๓] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ. . . ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 346

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๖๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ จบ

เหตุโคจฉกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 347

สัปปัจจยทุกกุสลติกะ

(๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๖๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๑๐๖๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๖๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาร ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัยมี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 348

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๖๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๗๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 349

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ในปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๗๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๗๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 350

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๗๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๐๗๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

ฯลฯ

๙. อุปนิสสยปัจจัย

๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 351

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาต-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๗๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๘๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 352

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๘๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๘๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สัปปัจจยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 353

สังขตทุกกุสลติกะ

(๘. สังขตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๘๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสังขตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสังขตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พึงให้พิสดารเหมือนสัปปัจจยทุกะ.

สังขตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 354

สนิทัสสนทุกกุสลติกะ

(๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๘๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๘๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 355

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๘๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๘๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ

ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 356

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๙๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๐๙๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๐๙๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 357

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น

อนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม (เหตุปัจจัย ฯลฯ นิสสยปัจจัย)

[๑๐๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในสหชาต-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๐๙๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น ปกตูปนิสสยะ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 358

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ

ปกตุปนิสสยะ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม (อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ อวิคตปัจจัย)

[๑๐๙๖] ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในปัจฉชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี

๕ วาระ.

สนิทัสสนทุกกุสลติกะ จบ

อัปปัจจยะก็ดี อสังขตะก็ดี สนิทัสสนะก็ดี ย่อมไม่ได้.

๑. ข้อความในข้อนี้ ควรจะอยู่รวมกับข้อ (๑๐๙๔)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 359

สัปปฏิฆทุกกุสลติกะ

(๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๙๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๙๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในวิปปยุคตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ในสหชาตวาระ ฯลฯ ปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๙๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 360

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ในปัญหาวาระ ก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๐๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรมเเละอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๐๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 361

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๐๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

นเหตุปัจจัย

[๑๑๐๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๐๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจจัยทั่วไป มี ๙ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๐๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 362

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓

วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมม*

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๕ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๑๐๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 363

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๑๑๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๑๑๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สัปปฏิฆทุกกุสลิกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 364

รูปีทุกกุสลติกะ

(๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๑๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอรูปีธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็น

อรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๑๑๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอรูปีธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 365

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๑๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นรูปีธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปีธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นรูปีธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นรูปีธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอรูปีธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๑๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปีธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 366

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอาเสวนปัจจัยมี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๑๑๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๒ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ

ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๒๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปีธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปีธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 367

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๒๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๑ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๖ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๒๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๒๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 368

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๑๒๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนัยนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

รูปีทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 369

โลกิยทุกกุสลติกะ

(๑๒. โลกิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๒๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๒๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๒๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 370

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๒๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนอาเสวนปัจจัย มี

๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๒๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล

ธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒.กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๓๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒.กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 371

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๑๓๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ

๒. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ

๓. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๒

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 372

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี เหมือนกันทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

(วาระที่ ๓-๔)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 373

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นโลกิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย ที่ ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๓๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในน

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนมัคคปัจจัย มี ๓

วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 374

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย

มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ

ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย

มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

โลกิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 375

เกนจิวิญเญยยทุกกุสลติกะ

(๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๔๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นเกนจินวิญเญยยธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม และกุศล-

ธรรมที่เป็นเกนจินวิญเญยยธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญ-

เญยยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๑๑๔๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 376

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๔๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙

วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๔๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม เป็นปัจจัย

แก่กุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 377

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๔๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๑๔๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๑๔๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยยธรรมก็ดี อัพยากตธรรมที่เป็นเกนจิ-

วิญเญยยธรรมก็ดี พึงให้พิสดารเช่นเดียวกับกุศลธรรมที่เป็นเกนจิวิญเญยย-

กุศลธรรม.

เกนจิวิญเญยยทุกกุสลติกะ จบ

จูฬันตรทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 378

อาสวทุกกุสลติกะ

(๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๔๙] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๕๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 379

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๕๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร

ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๕๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นอาสวธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 380

ในบทเป็นท่ามกลาง (คืออกุศลบท) สหชาตาธิปติ ย่อมได้องค์-

ธรรมที่เป็นอธิบดี ๓

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๕๖] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยอัพยา-

กตธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ในปัจจยวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑

วาระ ทุกปัจจัย.

อาสวทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 381

สาสวทุกกุสลติกะ

(๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๕๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนาสวธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๖๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑

วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี มี ๒ วาระ ทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 382

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๖๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสาสวธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนาสวธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นอนาสวธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย

มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๖๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 383

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๑๖๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนาสวธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนาสวธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนาสวธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสาสวธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอนาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 384

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี

๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๖๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๖๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนาสวธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นอนาสวธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 385

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย ม

ี๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สาสวทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 386

อาสวสัมปุตตทุกกุศลติกะ

(๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๗๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ตัดกุสลทุกะออก เหลือแต่อกุสลทุกะ จะเป็นอย่างไร?

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๗๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๑. ม. ไม่มี.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 387

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม และอกุสลธรรมที่เป็นอาสว-

วิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี มี ๕ วาระ ทุกปัจจัย.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๗๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๗๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 388

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัปยุตตธรรม และอกุศล-

ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็น

อาสวสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๗๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 389

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๗๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย-

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๘๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อาสวสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 390

อาสวสาสวทุกกุลสติกะ

(๑๗. อาสวสวทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๘๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๘๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวะและสาสวธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 391

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสว-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรมอาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม และอกุศลธรรมที่เป็น

สาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๑๘๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะ

นเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๘๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 392

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๘๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศุลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๑๙๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและสาสวธรรม ด้วยอำนาจของ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 393

อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๙๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๑๙๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๑๙๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 394

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๙๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสว-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อาสวสาสวทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 395

อาสวอาสวสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๙๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและอาสวสัมป-

ยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและอาสวสัมปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

อาสวธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และอาสว-

สัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอาสวะและอาสวสัมปยุตต-

ธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่อาสว-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 396

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๑๑๙๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและอาสวสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและอาสวสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๙๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี มี ๙ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๐๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและอาสวสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอาสวะและอาสวสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 397

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๐๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๐๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๐๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อาสวอาสวสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 398

อาสววิปปยุตตสาสวทุกกุสลติกะ

(๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๐๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 399

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๐๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

และอัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 400

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๒๐๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะ

นเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๑๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัยมี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในนปัจฉาชาต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปป-

ยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 401

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๑๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๒๑๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 402

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๒๑๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

ปุเรชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย

ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 403

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๑๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๑๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๑๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อาสววิปปยุตตสาสวทุกกุสลติกะ จบ

อาสวโคจฉกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 404

สัญโญชน ทุกกุสลติกะ

(๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๑๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่สัญโญชน์ อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่สัญโญชน์ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๒๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชน์ อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสัญโญชน์ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 405

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่สัญโญชน์ อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสัญโญชน์ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชน์ และอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่สัญโญชน์ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชน์ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๒๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๒๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือน

ปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 406

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๒๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชน์ เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชน์ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๒๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ . . . ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 407

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๒๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่าง พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๒๘] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่สัญโญชน์ อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่สัญโญชน์ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๒๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สัญโญชนทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 408

สัญโญชนิยทุกกุสลติกะ

(๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ

บาลีแห่งโลกิยะ-โลกุตตรทุกะ ในจูฬันตรทุกะ มีอย่างไร แม้ทุกะนี้

ก็พึงทราบว่า มีอย่างนั้น.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 409

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลม นัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 410

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็น

อสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น

อสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ทุกะนี้เหมือนกับโลกิยะ-โลกุตตรทุกะ ในจูฬันตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 411

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๒๓๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากธธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๓๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 412

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๔๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๔๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัย แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สัญโญชนิยทุกกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 413

สัญโญชนสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๔๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๔๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 414

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๒๔๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๒๔๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย

วิจิกิจฉา.

๒. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย

อุทธัจจะ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๔๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 415

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๔๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย.

๓. อธิปติปัจจัย

๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 416

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย

มี ๓ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สัญโญชนสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 417

สัญโญชนสัญโญชนิยทุกกุสล ติกะ

(๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม แต่ไม่ใช่

สัญโญชนธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม แต่ไม่ใช่

สัญโญชนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนธรรม และสัญโญ-

ชนิยธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนธรรม และสัญโญชนิย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 418

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๕๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนปฏิจจวาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนธรรม และสัญโญ-

ชนิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนธรรม และ

สัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 419

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๖๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๖๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 420

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๖๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม แต่ไม่ใช่

สัญโญชนธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม แต่

ไม่ใช่สัญโญชนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สัญโญชนสัญโญชนิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 421

สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๖๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งสัญโญชนธรรม และ

สัญโญชนสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งสัญโญชนธรรม

และสัญโญชนสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

[๑๒๖๖] ๔. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม แต่

ไม่ใช่สัญโญชนธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตต-

ธรรม แต่ไม่ใช่สัญโญชนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งสัญโญชนธรรม และสัญโญ-

ชนสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนสัมปยุตตธรรม

แต่ไม่ใช่สัญโญชนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 422

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๖๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในน

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจ-

วาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๖๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งสัญโญชนธรรม และ

สัญโญชนสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทั้งสัญโญ-

ชนธรรม และสัญโญชนสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 423

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๗๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๗๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๗๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 424

สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกกุสลติกะ

(๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๗๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิย-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิย-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญชนิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ทุกะนี้เหมือนกับโลกิยะ-โลกุตตรทุกะ ในจูฬันตรทุกะ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 425

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๒๗๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิย-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิย-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๗๗] ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๗๘] ๑. อัพยากตธรรม ที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญ-

นิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญ-

ชนิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญ-

ชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 426

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญ-

ชนิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญ-

ชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญ-

ชนิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญชนิย-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญชนิย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญ-

ชนิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิย-

ธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตอสัญโญชนิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๘๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 427

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย

๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุคตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๘๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตตสัญโญ-

ชนิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนวิปปยุตต-

สัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๘๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 428

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๘๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๘๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกกุสลติกะ จบ

สัญโญชนโคจฉกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 429

คันถทุกกุสลติกะ

(๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๘๖] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่คันถธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่คันถธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๘๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๘๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นคันถธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นคันถธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 430

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่คันถธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นคันถธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นคันถธรรม และอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่คันถธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นคันถธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่คันถธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่คันถธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในน

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือน

ปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 431

อกุศลปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๙๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นคันถธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศล

ธรรมที่เป็นคันถธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๙๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๙๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 432

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๙๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๙๖] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่คันถธรรมอาศัยอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่คันถธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

คันถทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 433

คันถนิยทุกกุสลติกะ

(๒๗. คันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๙๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอคันถนิยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

บาลีในที่นี้เหมือนกับบาลีแห่งโลกิยะ - โลกุตตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๐๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 434

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๐๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอคันถนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๒-๓-๔)

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอคันถ-

นิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 435

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๐๓] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

บาลีในที่นี้เหมือนกับบาลีแห่งโลกิยะ-โลกุตตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

คันถนิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 436

คันถสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๐๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๐๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๐๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นคันถสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นคันถสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 437

๔. อกุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

๖. อกุศลธรรมที่เป็นคันถสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นคันถสัมปยุตตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นคันถ-

วิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๐๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปปยุตต-

ปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๐๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นคันถสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่อกุศลธรรมที่เป็นคันถสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 438

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๑๐] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๖ วาระ ฯลฯ ในนิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย

มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

คันถสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 439

คันถคันถนิยทุกกุสลติกะ

(๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม แต่ไม่ใช่คันถ-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม แต่ไม่ใช่คันถธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถนิย-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถนิยธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 440

๔. อกุศลธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม แต่ไม่ใช่คันถ-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม แต่ไม่ใช่คันถธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรมและคันถนิยธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรมและคันถนิยธรรม และอกุศล-

ธรรมที่เป็นคันถธรรมแต่ไม่ใช่คันถธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๑๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๑๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 441

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑๘] ๑. อกุศลที่ธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถนิย-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถนิยธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๒๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัยมี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๓๒๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๒๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 442

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๒๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม แต่ไม่ใช่

คันถธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นคันถนิยธรรม แต่ไม่ใช่คันถ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

คันถคันถนิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 443

คันถคันถสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๓๐. คันถคันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๒๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถ-

สัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถ-

สัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๒๗] ในนอธิปติปัจจัยมี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจ-

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 444

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๒๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และคันถ-

สัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทั้งคันถธรรม และ

คันถสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๒๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓

วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๓๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๓๓๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 445

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๓๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

คันถคันถสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 446

คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกกุสลติกะ

(๓๑. คันถวิปปยุตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๓๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 447

อกุศลปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๓๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๓๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 448

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันนิยธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจ-

วาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๓๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตคันถนิยธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นคันถวิปปยุตตอคันถนิยธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 449

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๔๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๓๔๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัยมี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๔๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกกุสลติกะ จบ

คันถโคจฉกทุกกุสลติกะ จบ

โอฆโคจฉกะ ก็ดี โยคโคจฉ กะก็ดี เหมือนอาสวโคจฉกทุก-

กุสลติกะ.

๑. มี ๖ ทุกะ, ๒. มี ๖ ทุกะ นีวรณทุกะจึงเป็นอันดับที่ ๔๔.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 450

นีวรณทุกกุสลติกะ

(๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๔๔] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่นีวรณธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่นีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๔๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นนีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่นีวรณธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นนีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 451

๓. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม และอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่นีวรณธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๓๔๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นนีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ อวิชชานีวรณ์ อาศัยวิจิกิจฉานีวรณ์ อุทธัจจนีวรณ์.

๒. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่นีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ อวิชชานีวรณ์ อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่

สหรคตด้วยอุทธัจจะ.

๓. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นนีวรณธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่นีวรณธรรม เกิดขึ้น

เพราะนเหตุปัจจัย

คือ อวิชชานีวรณ์ อาศัยวิจิกิจฉานีวรณ์ และอุทธัจจนีวรณ์ และ

สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 452

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๔๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี มี ๙ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๕๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌาน-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๕๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 453

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๓๕๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๕๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ...ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๕๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่นีวรณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่นีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

นีวรณทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 454

นีวรณิยทุกกุสลติกะ

(๔๕. นีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๕๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนีวรฌิยธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๕๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 455

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนีวรณิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนีวรณิยธรรม เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอนีวรณิย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

นีวรณียทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 456

นีวรณสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๔๖. นีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๓๖๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๖๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 457

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๖๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นนิวรณวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

นีวรณสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 458

นีวรณนีวรณนิยทุกกุสลติกะ

(๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๓๖๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นนีวรณียธรรม แต่ไม่ใช่นีวรณ-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม แต่ไม่ใช่นีวรณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาร.

ในสหชาตวาวระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๗๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณย-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 459

๔. อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณยธรรม แต่ไม่ใช่นีวรณ-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นนีวรณิยธรรม แต่ไม่ใช่นีวรณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรมและนีวรณิย

ธรรมอาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรมและนีวรณิยธรรม และ

อกุศลธรรมที่เป็นนีวรณยธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯ ลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๗๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณยธรรม แต่ไม่ใช่

นีวรณธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ป็นนีวรณิยธรรม แต่ไม่ใช่

นีวรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

นีวรณนีวรณิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 460

นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๔๘. นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๗๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณ-

สัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณ-

สัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๙ วาระ ทุกปัจจัย.

นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 461

นีวรณวิปปยุตตนีวรณิยทุกกุสลติกะ

(๔๙. นีวรณวิปปยุตตนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๗๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตนีวรณิยธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นนีวรณวิปยุตตนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตอนีวรณิยธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตอนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 462

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๗๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตนีวรณิยธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตอนีวรณิย-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตอนีวรณิยธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตนีวรณิย-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตนีวรณิยธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นนีวรณวิปปยุตตอนีวรณิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกวาระ.

นีวรณวิปปยุตตนีวรณิยทุกกุสติกะ จบ

นีวรณโคจฉกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 463

ปรามาสทุกกุสลติกะ

(๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๓๘๑] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๘๓] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 464

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๒-๓-๔)

๕. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม อาศัยอกุศล

ธรรมที่เป็นปรามาสธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๘๖] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 465

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๘๘] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ปรามาสทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 466

ปรามัฏฐทุกกุสลติกะ

(๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๓๙๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอปรามัฏฐธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๙๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 467

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๙๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอปรามัฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๒-๓-๔)

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอปรา-

มัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 468

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

ปรามัฏฐทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 469

ปรามาสสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๕๒. ปรามาสสัมปยุตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๙๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๙๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 470

๒. อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๐๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

ใจปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๐๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย ฯลฯ

๒. อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 471

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ.

ในวาระท่ามกลาง และในวาระเบื้องปลายเป็นอารัมมณาธิปติ

ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๒ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๐๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ปรามาสสัปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 472

ปรามาสปรามัฏฐทุกกุสลติกะ

(๕๓. ปรามาสปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

[๑๔๐๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่

ปรามาสธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่

ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๐๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่

ปรามาสธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรม และปรา-

มัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 473

๒. อกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรา-

มาสธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาส-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรา-

มาสธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรม และปรามัฏฐ-

ธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๐๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรา-

มาสธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่

ปรามาสธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 474

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๑๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปรมัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่

ปรามาสธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่

ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตาวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ปรามาสปรามัฏฐทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 475

ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกกุสลติกะ

(๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 476

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐ-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตต ปรามัฏฐธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐ-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐ-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐธรรม

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 477

และอัพยากตธรรมที่เป็นปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกกุสลติกะ จบ

ปรามาสโคจฉกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 478

สารัมมณทุกกุสลติกะ

(๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ในสัปปัจจยทุกะ กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น ฉันใด ในสารัมมณทุกะพึงให้

พิสดารฉันนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ในสัปปัจจยทุกะ อกุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น ฉันใด ในสารัมณทุกะ

พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 479

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๒๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอนารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอนา-

รัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๒๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ใน

ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๒๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 480

มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๔๒๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แต่อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๔๒๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรมด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 481

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๔๒๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓

วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอนารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๒๖] ในเหตุปัจจัย ที่ ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในสหชาต-

ปัจจัย มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย ๗ วาระ

ในอุปนิสสยปัจจัยย มี ๒ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจฉาชาต-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

สารัมมณทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 482

จิตตทุกกุสลติกะ

(๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๒๗] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิต

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิ่ต

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นจิต อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิต และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต

อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิต

และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 483

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๒๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕

วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในน

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี

๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓๐] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่จิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม

ที่เป็นจิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม

ที่เป็นจิต และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 484

ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ใมมัคคปัจจัย

มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๔๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๔๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓๕] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น

จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 485

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นจิต อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิต และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น

จิต และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พึงกระทำให้เหมือนจิตตทุกกุศลบท แม้ในนเหตุปัจจัย.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓๗] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นจิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 486

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นจิต อาศัยอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นจิต และอัพยากตธรรม

ที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นจิต และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๓๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปัจฉา-

ชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอินทริย-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๕ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในโนวิคต

ปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 487

อัพยากตบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๔๐] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่อัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่จิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารเหมือนจิตตทุกกุศลบท.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ

ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕

วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ.

จิตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 488

เจตสิกทุกกุสลติกะ

(๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๔๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒.กุศลธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓.กุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม และกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔.กุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕.กุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นเจตสิกธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 489

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๔๔] ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕

วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๔๔๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล

ธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔๖] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

วาระต้น มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ

วาระท่ามกลาง มี ๓ วาระ เฉพาะวาระท่ามกลางเท่านั้น เป็น

สหชาตาธิปติ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 490

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๕ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๕ วาระ ในฌานปัจจัย

มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ-

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๔๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม และอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 491

๕. อกุศลธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นเจตสิกธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

กุศลนัยพึงทำฉันใด แม้ในเหตุปัจจัย พึงทำฉันนั้น.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๔๔๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม-

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 492

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เจตสิกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๕๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ พึงทำหัวข้อปัจจัยทั้งปวง ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย

มี ๔ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในน-

อินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๖ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 493

อัพยากตบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๕๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นเจตสิกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๕๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย

มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ

เจตสิกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 494

จิตตสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๕๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๕๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 495

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๕๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็น

จิตตสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 496

๖. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็น

จิตตวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น

จิตตวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น

จิตตวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็น

จิตตสัมปยุตตธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาต-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 497

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๖๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในน

กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ โนนอาหารปัจจัย มี ๑

วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๒ วาระ ในนมัคค-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒

วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๔๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมปัจจัย

[๑๔๖๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 498

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตวิปปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ เป็นอารัมมณาธิปติ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัยมี ๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๖ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

จิตตสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 499

จิตตสังสัฏฐทุกกุสลติกะ

(๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๖๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๖๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๖๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 500

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๖๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่

จิตตสังสัฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 501

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับจิตตสัมปยุตตทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

จิตตสังสัฏฐทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 502

จิตตสมุฏฐานทุกกุสลติกะ

(๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏ-

ฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐาน-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 503

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๗๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๓] ๑. กุศลธรรนที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เป็นปัจจัย

แก่กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๕

ในอินทริยปัจจัย มี ๕ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคต

ปัจจัย มี ๕ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 504

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตสมุฏฐานธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตต-

สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับกุศลบท

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 505

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่

จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๕ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๗๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 506

ปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๖ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย

มี ๖ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย ฯลฯ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๔๘๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 507

๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ (ธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรมเป็นมูล

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม พึงเติมกวฬีการาหาร,

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรมเป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นจิตตสมุฏ-

ฐานธรรม ก็เติมกวฬีการาหาร คือเติมกวฬีการาหารในปัจจัยสงเคราะห์

[ฆฏนา] ท่ามกลาง) ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ (เป็นรูปชีวิตินทรีย์ ๑ วาระ)

ในฌานปัจจัยมี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

จิตตสมุฏฐานทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 508

จิตตสหภุทุกกุสลติกะ

(๖๑. จิตตสหภุทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นจิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม และกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นจิตตสหภูธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 509

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 510

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม อาศัยอัพ-

ยากตธรรมที่เป็นจิตตสหภูธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตต-

สหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

บาลี ๓ อย่างที่มีเจตสิกทุกะเป็นมูลฉันใด บาลี ๓ อย่างแม้เหล่านี้

พึงทำฉันนั้น,

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

จิตตสหภูทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 511

จิตตานุปริวัตติทุกกุสลติกะ

(๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรมอาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตานุปริ-

วัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 512

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๙๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

จิตตานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 513

อัพยากตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๙๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนเจตสิกทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

จิตตานุปริวัตติทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 514

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกกุสลติกะ

(๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๔๙๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม และ

กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็น

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 515

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับเจตสิกทุกะกุศลบทในมหันตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๙๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม และอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 516

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๙๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

เหมือนกับเจตสิกทุกะอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๙๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏสมุฏฐานธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานุธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 517

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๐๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหาร-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๖ วาระ

ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตต-

ปัจจัย มี ๖ วาระ ในนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๐๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม

เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 518

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๐๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (เป็นสหชาตาธิปติ ในที่นี้มี ๖ วาระ) ในอนันตร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ

ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๐๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๕๐๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 519

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๕๐๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 520

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภุทุกกุสลติกะ

(๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภุทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๐๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม และกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 521

อกุศลบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๐๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรมเกิดขึ้นเพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม และอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๑๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 522

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภู-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับ จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 523

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกกุสลติกะ

(๖๕ จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติ-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริ-

วัตติธรรม อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติ

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติ-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม

และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 524

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริ-

วัตติธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๑๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริ-

วัตติธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 525

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ อัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกกุสลติกะ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 526

อัชฌัตติกทุกกุสลติกะ

(๖๖. อัชฌัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นอัชณัตติกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และกุศลธรรม

ที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 527

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับจิตตทุกะ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และอกุศล-

ธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 528

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับจิตตทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นพาหริ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนิสสย-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 529

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัยมี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๕ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในโน-

วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 530

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ อัชฌัตติกธรรมเป็นปัจจัยแก่พาหิรธรรม เป็น

สหชาตาธิปติ, แม้ในวาระท่ามกลาง ๓ วาระ ก็เป็น สหชาตาธิปติ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย

มี ๕ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ เป็นอารัมมณปุเรชาตะบ้าง เป็นวัตถุปุเรชาตะบ้าง

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๓ วาระ อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรม

ที่เป็นพาหิรธรรม ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ได้กวฬีการาหาร ทั้ง ๓ วาระ ใน

อินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ รูปชีวิตินทรีย์ได้ ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อัชฌัตติกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 531

อุปาทาทุกกุสลติกะ

(๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๓๐] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 532

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๓๒] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทา-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 533

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๓๓] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๓๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในน-

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาหารปัจจัยมี ๓

วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในนมัคค-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๓๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 534

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๕๓๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒.อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๒ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๕๓๗] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๓ วาระ.

ในวาระแรกได้อธิปติปัจจัยทั้ง ๒ อย่าง ในอีก ๒ วาระ ได้แก่

สหชาตาธิปติปัจจัย ฯลฯ

๘. นิสสยปัจจัย

๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 535

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๕๓๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทาธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๒ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม (ต่อ)

[๑๕๔๐] ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๖ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๗ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อุปาทาทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 536

อุปาทินนทุกกุสลติกะ

(๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๔๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

เหมือนกับสัปปัจจยทุกะกุศลบท.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๕๔๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 537

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๔๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอนุปา-

ทินนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยอุปาทินนขันธ์ และมหาภูตรูป-

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 538

มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๔๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในนปัจฉาชาต

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอินทริยปัจจัย

มี ๒ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๒ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ ในน-

สัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย

มี ๔ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๔๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 539

๓. อธิปติปัจจัย

๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๑ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

คือในอุปาทาทินนมูลกะ มี ๒ วาระ ในอนุปาทินนมูลกะ มี ๒ วาระ ในอธิปติ-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ

ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ในนิสสยปัจจัย

มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ.

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๑๕๕๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนธรรม ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ และ วัตถุปุเรชาตะ

มี ๒ วาระ.

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนธรรม ด้วยอำนาจของปุเรชาต-

ปัจจัย มี ๒ วาระ.

เป็น อารัมมณปุเรชาตะ อย่างเดียว ปัจจัยสงเคราะห์ (ฆฏนา)

มี ๒ วาระ เป็นอารัมมณปุเรชาตะบ้าง เป็นวัตถุปุเรชาตะบ้าง มี ๖ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 540

การนับจำนวนวาระในอนุโลม (ต่อ)

[๑๕๕๑] ในปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๔

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ในฌาน-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ

ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๔

วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๕๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๕๕๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๕๕๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

อนุปาทินนทุกกุสลติกะ จบ

มหันตรทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 541

อุปาทานทุกกุสลติกะ

(๖๙. อุปทานทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๕๕] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๕๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 542

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม และอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๕๕๙] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 543

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๖๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๖๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในวาระที่มีธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานเป็นมูล มี ๑ วาระ

เป็นสหชาตาธิปติ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนิสสยปัจจัย มี ๙

วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่มีธรรมที่ไม่ใช่อปาทานเป็นมูล ในอาหาร

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 544

ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอัตถิปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๖๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อุปาทานทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 545

อุปาทานิยทุกกุสลติกะ

(๗๐. อุปาทานิยทุก ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๖๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนุปาทานิยธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัยมี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท

สหชาตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 546

อกุศลบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๖๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๖๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทานิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 547

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทานิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็น

อนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น

อนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อุปาทานิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 548

อุปาทานสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๗๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๗๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 549

๔.อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ (วาระที่ ๔-๕)

๖.อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็น

อุปาทานวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ.

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๖ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๗๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ

ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๖ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 550

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๗๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยและอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ

๖. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม และ

อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม

ที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในวาระที่มีอุปาทานสัมปยุตตธรรมเป็นมูล มี ๓

วาระ เป็นสหชาตาธิปติ ในวาระที่มีอุปาทานวิปปยุตตธรรม มี ๑ วาระ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๖ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๖

วาระ ใน อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 551

อัพยากตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๗๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อุปาทานสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 552

อุปาทานอุปาทานิยทุกกุสลติกะ

(๗๒. อุปาทานอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๘๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๘๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม และอุปาทา-

นิยธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม และอุปาทานิย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 553

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๕. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม และ

อุปาทานิยธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม และ

อุปาทานิยธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

บาลีนี้เหมือนกับอุปาทานทุกอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๕๘๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานิยธรรม แต่ไม่ใช่

อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 554

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อุปาทานอุปาทานิยทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 555

อุปาทานอุปาทานสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๗๓. อุปทานอุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑ กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๘๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม และ

อุปาทานสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม

และอุปาทานสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม แต่

ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตตธรรม

แต่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม และ

อุปาทานสัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งอุปาทานธรรม

และอุปาทานสัมปยุตตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทาน-

สัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 556

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

บาลีนี้เหมือนกับอุปาทานทุกะอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อุปาทานอุปาทานสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 557

อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกกุสลติกะ

(๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๘๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิย-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอนุปาทานิย-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอนุปาทานิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 558

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๙๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิย-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๙๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิย-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอนุปาทา-

นิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอนุปาทานิย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 559

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิย-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยธรรม

และอัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทานวิปปยุตตอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกกุสลติกะ จบ

อุปาทานโคจฉกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 560

กิเลสทุกกุสลติกะ

(๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๙๓] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๙๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นกิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 561

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นกิเลสธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๕๙๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นกิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา อาศัยวิจิกิจฉา โมหะที่สหรคต

ด้วยอุทธัจจะ อาศัยอุทธัจจะ.

๒. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย

วิจิกิจฉา โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะอาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 562

๓. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นกิเลสธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น

เพราะนเหตุปัจจัย

คือ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย

วิจิกิจฉา โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหคตด้วยอุทธัจจะ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๙๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๙๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 563

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในวาระท่ามกลาง ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓

วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคต

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๐๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

กิเลสทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 564

สังกิเลสิกทุกกุสล ติกะ

(๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๐๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอสังกิเลสิกธรรม อาศัยกุศล

ธรรมที่เป็นอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 565

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๐๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๐๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอสังกิเลสิกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 566

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอสัง-

กิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สังกิเลสิกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 567

สังกิลิฏฐทุกกุสลติกะ

(๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๐๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอสังกิลิฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๑๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๖๑๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 568

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๑๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สังกิลิฏฐทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 569

กิเลสสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ ๑. กสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๑๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๑๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๑๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 570

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๑๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

กิเลสสัมปยุตตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 571

สังกิเลสสังกิเลสิกทุกกุสลิกะ

(๗๙. สังกิเลสสังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๒๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๒๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิเลสิก-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิเลสิกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 572

๒. อกุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิเลสิก-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิเลสิกธรรม

และอกุศลธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับกิเลสทุกะอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๒๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 573

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระ มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สังกิเลสสังกิเลสิกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 574

กิเลสสังกิลิฏฐทุกกุสล ติกะ

(๘๐. กิเลสสังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๒๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิลิฏฐ-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิลิฏฐธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิลิฏฐ-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิลิฏฐธรรม

และอกุศลธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับกิเลสทุกะอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กิเลสสังกิลิฏฐทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 575

กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกกุสลติกะ

(๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๒๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และกิเลส-

สัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และกิเลส-

สัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อกุศลธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และกิเลส-

สัมปยุตตธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และกิเลส-

สัมปยุตตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับกิเลสทุกะอกุศลบท.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกกุสลิกตะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 576

กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกกุสลติกะ

(๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๓๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 577

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๓๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๒-๓-๔)

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกกุสลติกะ จบ

กิเลสโคจฉกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 578

ทัสสเนนปหาตัพพทุกกุสลติกะ

(๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๓๕] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๓๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 579

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๖๓๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย

วิจิกิจฉา

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะ

นเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๔๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 580

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๔๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรมเป็น

ปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในธรรมที่เป็นทัสสนธรรม มี ๑ วาระ ในธรรมที่ไม่ใช่ทัสสนธรรม มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่มีทัสสนธรรมเป็นมูล มี ๑ วาระ ใน

ธรรมที่ไม่ใช่ทัสสนธรรม มี ๒ วาระ คือ อารัมมณาธิปติ และ สหชาตา-

ธิปติ แต่เป็นอารัมมณาธิปติ มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

ในธรรมที่มีทัสสนธรรมเป็นมูล มี ๑ วาระ ในธรรมที่ไม่ใช่ทัสสนธรรม มี

๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

๒ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

อัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 581

อัพยากตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๔๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ทัสสเนนปหาตัพพทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 582

ภาวนายปหาตัพพทุกกุสลติกะ

(๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๔๕] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๔๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 583

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับทัสสเนนปหาตัพพทุกะอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๔๙] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ภาวนายปหาตัพพทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 584

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกกุสลติกะ

(๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๕๑] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๕๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 585

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๖๕๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

ในธรรมที่ไม่ใช่ทัสสนธรรม มี ๒ วาระ มีปัจจัยสงเคราะห์ ๑.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๖ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๖

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 586

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๖๕๖] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

นเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไมใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๕๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ ในนวิปปยุตต-

ปัจจัย มี ๖ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๕๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 587

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่เป็นทัสสนธรรม มี ๑ วาระ ในธรรม

ที่ไม่ใช่ทัสสนธรรม มี ๒ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตร-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหาร-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๖๐] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๖๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 588

ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกกุสลติกะ

(๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๖๒] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๖๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 589

๒. อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๖๕] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

เหมือนกับทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะอกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๖๖] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพเหตุก-

ธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 590

สวิตักกทุกกุสลติกะ

(๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๖๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม และกุศลธรรม

ที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสวิตักกธรรม และกุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 591

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๖ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๗๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๖ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัยมี ๔ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๗๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม และกุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 592

๔. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๖๗๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรมเป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล

ธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม และกุศลธรรม-

ที่เป็นอวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในเบื้องปลาย ๓ วาระ เป็น สหชาตาธิปติ

ในอวิตักกธรรม มี ๑ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ

ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๖

วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๖ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในอัตถิปัจจัย

มี ๖ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย

มี ๖ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 593

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๗๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๖๗๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๖๗๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พึงให้พิสดารเหมือนปัญหาวาระในกุสลติกะ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๗๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 594

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม และอกุศลธรรม

ที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสวิตักกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๕ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๖๗๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 595

๓. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรมอาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสวิตักกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๘๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๘๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในฌาน-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 596

อัพยากตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๘๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอวิตักก-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมม-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 597

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๘๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นอวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๖๘๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 598

๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในวิปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๘๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๖๙๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๖๙๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

พึงให้พิสดารเหมือนปัญหาวาระในกุสลติกะ.

สวิตักกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 599

สวิจารทุกกุสลติกะ

(๘๘. สวิจารทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๙๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่เป็นอวิจารธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๔-๕)

๖. กุศลธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสวิจารธรรม และกุศลธรรมที่เป็นอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

เหมือนกับสวิตักกทุกะกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 600

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๖๙๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสวิจารธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับสวิตักกทุกะกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 601

อัพยากตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๙๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอวิจารธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิจารธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นสวิจารธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอวิจารธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับสวิตักกทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 602

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๙๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๐๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๗๐๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ. . . ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 603

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๗๐๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สวิจารทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 604

สัปปีติกทุกกุสลติกะ

(๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๐๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอัปปีติธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม และกุศลธรรม

ที่เป็นอัปปีติกธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัปปีติกธรรม และกุศลธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 605

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๐๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๐๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. กุศลธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 606

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๗๐๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย

๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ในฌาน-

ปัจจัย มี ๖ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๗๑๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 607

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๗๑๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๑๒] ๑.อกุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔.อกุศลธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ

วาระที่ ๔-๕)

๖.อกุศลธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 608

เหมือนกับกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๑๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปีติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอัปปีติก-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอวิคต

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 609

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๑๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๑๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นสัปปีติกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปัจจัยทั้งปวง

มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 610

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี

๙ วาระ ฯลฯ

สัปปีติกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 611

ปีติสหคตทุกกุสลติกะ

(๙๐. ปีติสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๗๑๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ

กุศลบทก็ดี อกุศลบทก็ดี อัพยากตบทก็ดี เหมือนกับสัปปีติกทุกะ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 612

สุขสหคตทุกกุสลติกะ

(๙๑. สุขสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๒๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ

กุศลบทก็ดี อกุศลบทก็ดี อัพยากตบทก็ดี เหมือนกับสัปปีติกทุกะ.

ฯลฯ อาศัยอกุศลธรรม ฯลฯ

ในปัจจนียนัย ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

ฯลฯ อาศัยอัพยากตธรรม ฯลฯ

ในปัจจนียนัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนฌานปัจจัย พึงทำ

เป็น ๖ วาระ.

ในปัจจนียนัย ในปัญหาวาระ ในกุศลบท ในอกุศลบท ในอินทริย-

ปัจจัย ในฌานปัจจัย มี ๖ วาระ.

ในปัญหาวาระ ในอัพยากบทมี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 613

อุเบกขาสหคตทุกกุสล ติกะ

(๙๒. อุเบกขาสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๒๑] ๑. อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ

มี ๖ วาระ เหมือนกับสัปปีติกทุกกุศลบท

คำว่า อุเบกขา ในอัพยากตบท ได้แก่อุเบกขาต่าง ๆ.

ในปัจจนียนัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๖

วาระ.

[๑๗๒๒] ๑. ฯลฯ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคต-

ธรรม ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๖ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๗๒๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่ไม่ใช่อุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 614

๓. อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่

อุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

อกุศลบทในปัจจัยทั้งปวงพึงให้พิสดารอย่างนี้ เหมือนกับสัปปีติกทุกะ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๒๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ มี ๙ วาระ เหมือนกับ

อัพยากตบทในสัปปีติกทุกะ

[๑๗๒๖] ในปัญหาวาระ ในกุศลบท อกุศลบท ในอินทริยปัจจัย

ในฌานปัจจัย มี ๖ วาระ ในอัพยากตบท มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 615

กามาวจรทุกกุสลติกะ

(๙๓. กามาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๒๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นกามาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๒๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๒ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 616

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในที่เป็นกามาวจรธรรม มี ๑ วาระ ในที่ไม่ใช่

กามาวจรธรรม มี ๒ วาระ. ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในที่เป็นกามาวจร

ธรรม มี ๒ วาระ ในที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม มี ๑ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ

ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนัตถิปัจจัย มี

๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 617

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๓๓ ] ในเหตุปัจจัย มี ๑. วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม อาศัยอัพ-

ยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม อาศัยอัพ-

ยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาว-

จรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ใน

ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 618

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๓๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นกามาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่กามาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในกามาวจรธรรม มี ๑ วาระ ในที่ไม่ใช่กามาวจร-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 619

ธรรม มี ๓ วาระ ในที่เป็นกามาวจรธรรม เป็น สหชาตาธิปติเท่านั้น ใน

อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี

๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย

มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปาก

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒

วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย

มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

กามาวจรทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 620

รูปาวจรทุกกุสลติกะ

(๙๔. รูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๔๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 621

กุศลบท ปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๔๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม มี ๑ วาระ เป็น

สหชาตาธิปติอย่างเดียว ในธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม มี ๒ วาระ ใน

อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม มี ๑ วาระ ในธรรม

ที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาต

ปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓

วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ในนัตถิ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๔๔] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 622

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๔๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรม อาศัยอัพยา-

กตธรรมที่เป็นรูปาวจรธรรมและอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่รูปาวจรธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวน-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนกับกามาวจรและอัพยากตบทในนกามาวจรทุกะ

วาระเพียงเท่านี้ ย่อมเปลี่ยนแปลงในเบื้องต้น และเบื้องปลาย.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

รูปาวจรทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 623

อรูปาวจรทุกกุสลติกะ

(๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๔๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๔๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนอาเสวนปัจจัย

มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 624

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๕๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ

ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๓

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๕๒] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 625

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่

อรูปาวจรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในนปัจฉา-

ชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒

วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ใน

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 626

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๕๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นอรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอรูปาวจรมูล มี ๒ วาระ ในธรรมที่ไม่ใช่อรูปาวจรธรรม มี ๑ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอรูปาวจรมูล มี ๓ วาระ ในธรรมที่ไม่ใช่อรูปาว-

จรธรรม มี ๑ วาระ ในอนันตรปัจจัยมี ๔ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๕

วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒

วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ

อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

อรูปาวจรทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 627

ปริยาปันนทุกกุสลติกะ

(๙๖. ปริยาปันนทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๕๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอปริยาปันนธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 628

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๖๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๖๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๖๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอปริยาปันนธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอปริยาปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 629

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม อาศัยอัพ-

ยากตธรรมที่เป็นปริยาปันนธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอปริยา-

ปันนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะอัพยากตบท.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย

ปริยาปันนทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 630

นิยยานิกทุกกุสลติกะ

(๙๗. นิยยานิกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๖๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นนิยยานิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นนิยยานิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนิยยานิกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ืที่เป็นนิยยานิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๖๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๖๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนิยยานิกธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอนิยยานิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 631

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๖๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิยยานิกธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิยยานิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

นิยยานิกทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 632

นิยตทุกกุสลติกะ

(๙๘. นิยตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๗๗๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นนิยตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะกุศลบท.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๗๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนิยตธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 633

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๗๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในน-

วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๗๗๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นนิยตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 634

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ.

ในนิยตธรรมเป็นสหชาตาธิปติ ในวาระที่ ๒ เป็นอารัมมณาธิปติ

และ สหชาตาธิปติ

ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย ที่ ๒

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๗๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

นิยตทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 635

สอุตตรทุกกุสลติกะ

(๙๙. สอุตตรทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๗๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสอุตตรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสอุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนุตตรธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอนุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๘๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๘๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสอุตตรธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสอุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 636

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๘๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสอุตตรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสอุตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุตตรธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นสอุตตรธรรม อาศัยอัพยา-

กตธรรมที่เป็นสอุตตรธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นอุตตรธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

เหมือนกับโลกิยโลกุตตรทุกะอัพยากตบท

สอุตตรทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 637

สรณทุกกุสลติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๘๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๑๗๘๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 638

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๘๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 639

อัพยากตบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๙๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สรณทุกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 640

สรณทุกเวทนาติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๒. เวทนาติกะ)

สุขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๙๓] ๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม

อาศัยสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอรณธรรม

อาศัยสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 641

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลม นัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๙๕] ๑. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม

อาศัยทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๗๙๖] ๑. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม

อาศัยทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 642

อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๙๘] ๑. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณ-

ธรรม อาศัยอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นสรณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอรณ-

ธรรม อาศัยอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอรณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สรณทุกเวทนาติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 643

สรณทุกวิปากติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๓. วิปากติกะ)

วิปากบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๐๐] ๑. วิปากธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยวิปากธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย

วิปากธัมมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๐๒] ๑. วิปากธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยวิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 644

๒. วิปากธัมมธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยวิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๐๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เนววิปากนวิปากธัมมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๐๔] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๐๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกวิปากติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 645

สรณทุกอุปาทินนติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ)

อุปาทินนุปาทานนิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๐๖] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อนุปาทาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๐๘] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 646

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อนุทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นสรณธรรม และอนุปาทินนุปาทานิย-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๐๙] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อนุปาทินนอนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๑๐] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม

อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกอุปาทินนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 647

สรณสังกิลิฏฐติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ)

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๑๒] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๑๔] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 648

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๑๖] ๑. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอรณธรรม

อาศัยอสังกิสิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกสังกิลิฏติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 649

สรณทุกวิตักกติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๖. วิตักกติกะ)

สวิตักกสวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๑๘] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อวิตักกวิจารมัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๒๐] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 650

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๒๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อวิตักกอวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๒๒] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

สรณทุกวิตักกติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 651

สรณทุกปีติติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๗. ปีติติกะ)

ปีติสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๒๔] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยปีติ-

สหคตธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปีติสหคตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยปีติ-

สหคตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๒๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สุขสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๒๖] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยสุขสหคต-

ธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 652

๒. สุขสหคตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยสุขสหคต-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๒๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อุเบกขาสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๒๘] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๒๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สรณทุกปีติติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 653

สรณทุกทัสสนติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๘. ทัสสนติกะ)

ทัสสนเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๓๐] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๓๒] ๑. ภายนายปหาตัพพธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 654

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๓๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๓๔] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็น

อรณธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอรณ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

สรณทุกทัสสนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 655

สรณทุกทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๓๖] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นสรณธรรม

อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ.

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๓๘] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุธรรมที่เป็นสรณธรรม

อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 656

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔๐] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

อรณธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น

สรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สรณทุกทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 657

สรณทุกอาจยคามิติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๐. อาจยาคามิติกะ)

อาจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔๒] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยอาจยคามิ-

ธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อาจยคามิธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอาจยคามิ-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อปจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔๔] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอปจย-

คามิธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 658

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

เนวาจยคามินาปจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔๖] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นอรณธรรม

อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกอาจยคามิติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 659

สรณทุกเสกขติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๑. เสกขติกะ)

เสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔๘] ๑. เสกขธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยเสกขธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อเสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๕๐] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอเสกขธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 660

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

เนวเสกขานาเสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๕๒] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

เนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นสรณธรรม และเนวเสกขานาเสกข-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕๓] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกเสกขติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 661

สรณทุกปริตตติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ)

ปริตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๕๔] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปริตตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ปริตตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นสรณธรรม และปริตตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 662

มหัคคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๕๖] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยมหัคคต-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัปปมาณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๕๘] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกปริตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 663

สรณทุกปริตตารัมมณติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ)

ปริตตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๖๐] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๖๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

มหัคคตารัมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๖๒] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 664

๒. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรมเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัปปมาณารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๖๔] ๑. อัปมาณารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๖๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกปริตตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 665

สรณทุกหีนติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. หีนติกะ)

หีนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๖๖] ๑. หีนธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยหีนธรรมที่เป็น

สรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

มัชฌิมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๖๘] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยมัชฌิมธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 666

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

ปณีตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๗๐] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยปณีตธรรม-

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกหีนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 667

สรณทุกมิจฉัตตติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๕. มิจฉัตตติกะ)

มิจฉัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๗๒] ๑. มิจฉัตตินิยตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยมิจ-

ฉัตตนิยตธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สัมมัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๗๔] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยสัม-

มัตตนิยตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 668

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๗๖] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยอนิยตธรรม

ที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อนิยตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอนิยตธรรม

ที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อนิยตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอนิยตธรรม

ที่เป็นสรณธรรม และอนิยตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สรณทุกมิจฉัตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 669

สรณทุกมัคคารัมมณติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ)

มัคคารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๗๘] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยมัคคา-

รัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

มัคคเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๘๐] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยมัคค-

เหตุกธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 670

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

มัคคาธิปติบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๘๒] ๑. มัคคาธิปติธรรนที่เป็นอรณธรรม อาศัยมัคคา-

ธิปติธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

สรณทุกมัคคารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 671

สรณทุกอุปปันนติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ)

อุปปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๘๔] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม และอุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๔. อุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๘๘๕] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 672

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สรณทุกอุปปันนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 673

สรณทุกอตีตติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๘. อตีตติกะ)

ปัจจุปปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๘๗] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นสรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัญหาวาระ ในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สรณทุกอตีตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 674

สรณทุกอตีตารัมมณติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ)

อตีตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๘๙] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยอตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อนาคตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๙๑] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 675

๒. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

ปัจจุปปันนารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๙๓] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สรณทุกอตีตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 676

สรณทุกอัชฌัตตติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ)

อัชฌัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๙๕] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยอัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัชฌัตตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัชฌัตตธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยอัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นสรณธรรม และอัชฌัตตธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 677

พหิทธาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๙๗] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัยพหิทธา-

ธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. พหิทธาธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยพหิทธา-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. พหิทธาธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัยพหิทธา-

ธรรมที่เป็นสรณธรรม และพหิทธาธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๙๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

สรณทุกอัชฌัตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 678

สรณทุกอัชฌัตตารัมมณติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ)

อัชฌัตตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๙๙] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พหิทธารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๐๑] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 679

๒. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย

สรณทุกอัชฌัตตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 680

สรณทุกสนิทัสสนติกะ

(๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ)

อนิทัสสนสัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๐๓] ๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อนิทัสสนอัปปฏิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๐๕] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นสรณธรรม อาศัย

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 681

๔. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม อาศัย

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นสรณธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อนิทัสสนสัปปฏิฆบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑.สหชาตปัจจัย

๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อนิทัสสนสัปปฏิธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 682

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑

วาระ.

อนิทัสสนอัปปฏิฆบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๐๗] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นสรณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นสรณธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอรณธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 683

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๙๑๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๙๑๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สรณทุกสนิทัสสนติกะ จบ

ปิฏฐิทุกสนิทัสสนติกะ จบ

อนุโลมทุกติกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 684

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 685

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน

อนุโลมติกทุกปัฏฐาน

กุสลติกเหตุทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑] ๑ เหตุธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเหตุธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเหตุธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเหตุธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 686

๒. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเหตุธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเหตุธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเหตุธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 687

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี มี ๓ วาระ ทุกปัจจัย.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 688

๒. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๗-๘-๙)

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 689

๒. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)

๔. อนันตรปัจจัย

[๑๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๑-๒)

๓. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอันตรปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๓-๔)

๕. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 690

๕. สมนันตรปัจจัย

๖. สหชาตปัจจัย

[๑๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

๗. อัญญมัญญปัจจัย และ ๘. นิสสยปัจจัย เหมือนกับ

สหชาตปัจจัย.

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 691

๕. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๘. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๙. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๑๐. อาเสวนปัจจัย ฯลฯ

๑๑. วิปากปัจจัย

[๑๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 692

๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๒ วาระ ในมัคค-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๓

วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๒. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

๓. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

๔. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๕. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 693

๖. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย.

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-

นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 694

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล และนเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล และนเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อัพยาตาดะ เกิดขึ้น เพรเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เปันอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

กุศล และนเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 695

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อกุศล และนเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี

๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙

วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 696

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๒๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล และนเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

นอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล และนเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

นอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในนสมนันตร-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 697

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙

วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌาน-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในโนวิคตปัจจัย

มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 698

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๒๘] ๑. นเหตุธรรมทาเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 699

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๒๙] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๑-๔)

๓. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศลและนเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติ

ปัจจัย มี ๔ วาระ

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๘-๑๐)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 700

๓. อนันตรปัจจัย

[๓๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๕-๖-๗)

ฯลฯ

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๓๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่

เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่

เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 701

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่นเหตุ

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๒] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ ใน

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๗ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๗

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 702

วาระ ในฌานปัจจัย มี ๗ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๗ วาระ ในสัมปยุตต-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๑๓ วาระ

ในนัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓

วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๔] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาร... ฯลฯ

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 703

เวทนาติกเหตุทุกะ

(๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 704

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๐] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 705

๒. เหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 706

๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๒ วาระ ในมัคคปัจจัย

มี ๒ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในนัตถิ-

ปัจจัย มี ๖ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจัยนียะ

[๔๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใดพึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 707

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวน-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 708

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๕๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมเป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 709

๕. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำ-

นาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๕๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 710

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. อนันตรปัจจัย

[๕๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ.

๓. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๓-๔)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 711

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)

ฯลฯ

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๕๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๔] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 712

๘ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๗

วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ...

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๖] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เวทนาติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 713

วิปากติกเหตุทุกะ

(๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๕๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

วิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑

วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 714

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจ-

วาระ.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 715

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 716

๒. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

(วาระที่ ๔-๕)

๖. เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๒ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 717

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.. ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ในปัญหาวาระ ในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 718

๔. นเหตุธรรมที่เป็นวิปาธัมมธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมม-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปาก-

ธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๐-๑๑-๑๒)

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนววิปาก-

นวิปาธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 719

มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ ใน

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๗๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๗๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในนสมนันตร-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี

๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 720

ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจ-

วาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๗๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 721

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๒. อธิปติปัจจัย

[๗๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ.

๕. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อนันตรปัจจัย

[๗๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ

(วาระที่ ๑-๒)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 722

๓. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

มี ๒ วาระ (วาระที่ ๓-๔)

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๑๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๗ วาระ ใน

อินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๗ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๗ วาระ

ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย

มี ๑๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๗๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 723

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. . . ฯลฯ

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

วิปากติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 724

อุปทินนติกเหตุทุกะ

(๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 725

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 726

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 727

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ

ของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๘๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอนันตร-

ปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 728

๖. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย

ฯลฯ

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๘๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ

ของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 729

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 730

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ-

ปัจจัย

๖. นเหตุที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 731

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 732

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ. . . ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ...

แม้ในปัญหาวาระ ในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อุปาทินนติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 733

สังกิลิฏฐติกเหตุทุกะ

(๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 734

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๐๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ.

๓. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 735

๕. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๐๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปตปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย

[๑๐๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ.

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 736

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๐๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรม ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๗-๘)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 737

ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๑๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 738

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 739

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 740

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๑๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุ-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในโนอวิคต-

ปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๑-๒)

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๓-๔)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 741

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๕-๖)

๒. อธิปติปัจจัย

[๑๑๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. นเหตุธรรม ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๔-๕)

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจ

ของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๖-๗-๘)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๘] ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๘ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๗

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 742

ปัจจนัยนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนัยนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๐] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สังกิลิฏฐติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 743

วิตักกติกเหตุทุกะ

(๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๔] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 744

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๒๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 745

๕. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๒๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๑๒๘]๑. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 746

๔. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตร-

ปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๒๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๕

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๓๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 747

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๓๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 748

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสวิตักก-

สวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสวิ-

ตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

๖. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

สวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

๗. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

สวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่

๑-๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๙. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 749

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๒. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (วาระที่ ๘-๑๒)

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๑๕. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 750

๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๑๗. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๑๘. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๑๙. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑๓-๑๙)

๒๐. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๑. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 751

๒๒. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๓. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสวิตักก-

สวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๔. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสวิตักก-

สวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๕. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

สวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๖. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

สวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๒๐-๒๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 752

๒๗. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๘. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๒๙. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๓๐. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๓๑. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก

วิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มีวาระ ๕ วาระ (วาระ.ที ๒๓-๓๑ )

๓๒. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม เกินขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 753

๓๓. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๓๔. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสวิตักก-

สวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๓๒-๓๔)

๓๕. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๓๖. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม, นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๓๗. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ.

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสวิตักก-

สวิจารธรรม, นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๓๕-๓๖-๓๗)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 754

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๓๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาร (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๔ วาระ (วารที่ ๔-๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๕ วาระ.

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

อวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ.

๒๐. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุปธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 755

๒๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักก-

วิจารมัตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วา ะ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย

มี ๒๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๓๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในปุเรชาต-

ปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓๗ วาระ

ในวิปากปัจจัย มี ๓๗ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓๗ วาระ ในอินทริยปัจจัย

มี ๓๗ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓๗ วาระ ในมัคคปัจจัยมี ๓๗ วาระ ใน

สัมปยุตตปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๒๗ วาระ ฯลฯ ในอวิค

ปัจจัย มี ๓๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๑๓๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๓๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย ๗

วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 756

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๓๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๓๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๔๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 757

๓. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๑-๔)

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็น-

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๕-๘)

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ (วาระที่ ๙-๑๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 758

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็น

สวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๕. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็น

อวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

(วาระที่ ๑๔-๑๗)

๑๘. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๙. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒๐. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรม

ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

(วาระที่ ๑๘-๒๑)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 759

๒. อธิปติปัจจัย

[๑๔๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ.

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๕ วาระ.

๓. อนันตรปัจจัย ๔. สมนันตรปัจจัย

[๑๔๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอนันตร-

ปัจจัย... เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย ฯลฯ

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๔๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔] ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในสหชาต-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 760

ปัจจัย มี ๓๐ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓๐

วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ใน

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย

มี ๑๑ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๓๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๓๕ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๔๖] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๔๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

วิตักกติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 761

ปีติติกเหตุทุกะ

(๕. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

๘. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นปีติสหคตธรรม และเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 762

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๑๕๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๘. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 763

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๕๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ.

๕. เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๔ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗-๘)

๙. เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

เหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๐. เหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 764

๑๑. เหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๔ วาระ (วาระที่ ๙-๑๐-๑๑-๑๒)

๑๓. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๑๓-๑๔-๑๕-๑๖)

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๕๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๑๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ในนิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ ในวิปาก-

ปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 765

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๕๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๕๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 766

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม

และนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 767

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๕๙] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๓)

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๖)

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม

เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๘-๑๐)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๑๐ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๑๖๑] ในนเหตุปัจจัยมี ๑๐ วาระ ในนอธิปติปัจจัยมี ๑๐ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 768

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๖๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 769

๘. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมเป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๒. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

สุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๑๓-๑๖)

๒. อธิปติปัจจัย

[๑๖๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔

วาระ (วาระที่ ๑-๔)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 770

๕. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔

วาระ (วาระที่ ๕-๘)

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๙-๑๒)

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ (วาระที่ ๑๓-๑๖)

๔. อนันตรปัจจัย

[๑๖๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย ฯลฯ

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๖๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี

๔ วาระ.

๕. นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี

๔ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 771

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ.

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปีติสหคต-

ธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๖] ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในสหชาต-

ปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๐

วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑๐ วาระ ใน

อาหารปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๖๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๖๘] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 772

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๖๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ... ฯลฯ

แม้ในปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ปีติติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 773

ทัสสนติกเหตุทุกะ

(๘. ทัสสนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ ใน

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 774

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓

วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๗๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 775

มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี

๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในมัคค-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๗๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๑๗๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัยมี ๓ วาระ.... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๑๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ... ฯลฯ

แม้ในปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

๑. เนื่องด้วยการนับจำนวนวาระในปัจจนียนัย, อนุโลมปัจจนียนัย และปัจจนียานุโลมนั้น

ท่านแสดงไว้โดยย่อพอเป็นแนวเท่านั้น เพราะฉะนั้นตั้งแต่นี้เป็นต้นไปจะไม่มีหัวข้อเรื่องแสดงการ

นับจำนวนวาระใน ๓ นัยนี้ แต่พึงเข้าใจว่ามีอยู่ตามปกติ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 776

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๙] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 777

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๘๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 778

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๘๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๑๘๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 779

๔. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๘๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๑๘๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๑๘๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 780

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๘๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (วาระที่ ๑-๒)

๓. นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๓-๔-๕)

๖. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-

ปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๖-๗-๘)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๘] ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 781

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๘๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๑๙๐] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๑๙๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ทัสสนติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 782

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกเหตุทุกะ

(๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 783

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๔] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดีพึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 784

อนุโลมปัจจนียนัย

[๑๙๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๑๙๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 785

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๐๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๐๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๐๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๐๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 786

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๒๐๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ.

๓. นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วย

อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๖. นเหตุธรรมที่เป็นทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-

ปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๐๗] ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๐๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 787

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๐๙] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๑๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 788

อาจยคามิติกเหตุทุกะ

(๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๑๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ

ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 789

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๑๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๑๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

ฯลฯ

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 790

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๑๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคานิธรรม ด้วยอำนาจ

ของอารัมมณปัจจัย

๖. เหตุธรรมเป็นเนวาจคามินาปจยคามิธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๑๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 791

๒. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ

๓. เหตุธรรมที่เป็นอปจคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-

ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ

๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจ

ของอธิปติปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๒๑๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจคามิธรรมด้วยอำนาจของอนันตร-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 792

๔. เหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมด้วยอำนาจของอนันตร-

ปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจ

ของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ในอาเสวนปัจจัย

มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๒๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 793

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๒๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๒๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุธรรที่เป็นอาจยคา-

มิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 794

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ-

เหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวา-

จยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวา-

จายคมินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๒๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ

อารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 795

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๒๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ-

นเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๒๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๙] ๑. ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๓๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 796

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๓๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๒๓๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วย-

อำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 797

๖. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๕-๖-๗)

๒. อธิปติปัจจัย

[๒๓๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓

วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๔

วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖-๗)

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ

ปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคา-

มินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 798

๘. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วย-

อำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๘-๙-๑๐)

๓. อนันตรปัจจัย

[๒๓๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ด้วย-

อำนาจของอนันตรปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 799

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๒๓๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๓๖] ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๓๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัยมี ๑๕ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๓๘] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๓๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อาจยคามิติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 800

เสกขติกเหตุทุกะ

(๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๔๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

เสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

อเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๔๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 801

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๔๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๔๔] เพราะนธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๔๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 802

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๔๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๔๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 803

๔. อนันตรปัจจัย

[๒๔๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

มี ๒ วาระ (วาระที่ ๔-๕)

๖. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

อนันตรปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 804

๘. เหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขาเสกขธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓

วาระ (วาระที่ ๖-๗-๘)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๘ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๕๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๕๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๕๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 805

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๕๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขาเสกขธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานา-

เสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 806

๙. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นเสกขานา-

เสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๕๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคต

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๕๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 807

การนับจำนวนวาระในปัจจนีย

[๒๕๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๕๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๕๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนกับ

ปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๒๖๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 808

๓. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๖๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๖๒] ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ ในสหชาตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 809

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๖๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๖๔] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๖๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เสกขติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 810

ปริตตติกเหตุทุกะ

(๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๖๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

ปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๖๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี

๓ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 811

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๖๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๗๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 812

๕. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๗๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย

[๒๗๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตรรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 813

๔. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๘. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๙. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรมเป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๒๗๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 814

ปัจจนียนัย

[๒๓๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๗๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๗๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-

๒-๓)

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 815

๕. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๐-๑๑-๑๒)

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยเหตุเหตุธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 816

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๘๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๘๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๘๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๘๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 817

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๒๘๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมปัจจัย มี ๓

วาระ

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๒๘๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรม ที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 818

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘๖] ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๑๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๒๘๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๘๘] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๘๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ปริตตติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 819

ปริตตารัมมณติกเหตุทุกะ

(๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตารัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 820

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๙๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๙๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 821

๒. เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นนหัคคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 822

ปัจจนียนัย

[๒๙๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๙๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๙๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙๙] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี

๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 823

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๐๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ปัจจนียนัย

[๓๐๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๐๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๐๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 824

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๓๐๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

๓. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 825

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๐๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๐๗] ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๓๐๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๐๙] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๑๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ปริตตารัมมณติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 826

หีนติกเหตุทุกะ

(๑๔. หีนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๑๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

หีนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

มัชฌิมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปณีตธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

ปณีตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๓๑๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 827

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๑๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นหีนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปณีตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นปณีตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๑๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นหีนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นหีนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 828

๕. เหตุธรรมที่เป็นปณีตธรรมเป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๑๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นหีนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นหีนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นปณีตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นปณีตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นปณีตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๓๑๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นหีนธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ.

๓. เหตุธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ.

๕. เหตุธรรมที่เป็นปณีตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นปณีตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 829

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๑๘] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๓๑๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๒๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๒๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 830

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๒๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นหีนธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นหีนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

สังกิลิฏฐติกเหตุทุกฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

หีนติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 831

มิจฉัตตติกเหตุทุกะ

(๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๒๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น

อนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๒๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 832

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปาก

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๒๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๒๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 833

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๒๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๓๒๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ

๕. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 834

๗. อุปนิสสยปัจจัย

[๓๓๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 835

ปัจจนียนัย

[๓๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๓๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑-๒-๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 836

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 837

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๓๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

ปัจจนียนัย

[๓๓๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๓๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาร... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๔๐] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๓๔๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 838

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๓๔๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

๖. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม

ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 839

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. อนันตรปัจจัย

[๓๔๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๔๔] ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๘ วาระ

ในอนันตรปัจจย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 840

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๔๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๔๖] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๔๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

มิจฉัตตติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 841

มัคคารัมมณติกเหตุทุกะ

(๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๔๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมัคครัมมณธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ.

๑๒. เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๕. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 842

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๕๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๗

วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในน

วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๕๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

(วาระที่ ๗-๑๑)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 843

๑๒. เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๒-๑๔)

๑๕. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๕-๑๗)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๕๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติ-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 844

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๕๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ.

๙. เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ.

๑๔. เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๗. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

ด้วยอำนาจของธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย

[๓๕๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 845

๗. เหตุธรรมที่เป็นมัคครัมมณธรรม และเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

ในนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๕๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๕๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 846

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๕๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๕๙] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๖. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 847

๘. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๒. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุ -

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๕. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๗. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 848

๑๘. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม

และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๘-๑๙-๒๐)

๒๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยนเหตุ

ธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒๒. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒๓. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม

และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๒๓-๒๔-๒๕)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 849

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๖๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๖๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในน-

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๑๗ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๖๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๖๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 850

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมมณปัจจัย

[๓๖๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติ-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๒-๓)

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติ-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. เหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณ-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗-๘-๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 851

๒. อธิปติปัจจัย

[๓๖๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๕ วาระ (วาระที่ ๔-๘)

๙. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๕ วาระ (วาระที่ ๙-๑๓)

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นมัคคา-

รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๑๔-๑๕-๑๖)

๑๗. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นมัคค-

เหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ (วาระที่ ๑๗-๒๑)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 852

๓. อนันตรปัจจัย

[๓๖๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคครัมมณธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติ

ธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมัคคา-

ธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นมัคคา-

รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 853

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๓๖๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๓)

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๕ วาระ (วาระที่ ๔-๘)

๙. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๕ วาระ (วาระที่ ๙-๑๓)

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และนเหตุ

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นมัคคา-

รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๗. นเหตุธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และนเหตุ-

ธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นมัคค-

เหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๖๙] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๑๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ

ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 854

ปัจจนียนัย

[๓๗๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๙

วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๗๑] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๗๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

มัคคารัมมณติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 855

อุปปันนติกเหตุทุกะ

(๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

คือ เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม ที่เป็น

สัมปยุตตธรรมในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๗๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

คือ เหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ แก่

อนาคตังสญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

คือ เหตุที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ แก่อนาค-

ตังสญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 856

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๗๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตปัจจัย ฯลฯ อวิคตปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ

ของอัญญมัญญปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

วิปากปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของมัคคปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจย,

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

อวิคตปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย

มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๓๗๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 857

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๗๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๓๘๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๓๘๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 858

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. สหชาตปัจจัย ฯลฯ ๕. นิสสยปัจจัย

[๓๘๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

นิสสยปัจจัย.

๖. อุปนิสสยปัจจัย

[๓๘๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๘๔] ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย

มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 859

ปัจจนียนัย

[๓๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๘๖] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๘๗] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ฯลฯ

อุปปันนติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 860

อตีตติกเหตุทุกะ

(๑๘. อตีตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๘๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๘๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอตีตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม

ที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี

๑ วาระ. ในนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปาก

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ

ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 861

ปัจจนียนัย

[๓๙๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๙๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๙๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๓๙๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 862

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๙๕] ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ

ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอินทริยปัจจัย

มี ๑ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๓๙๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๙๗] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๙๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

อตีตติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 863

อตีตารัมมณติกเหตุทุกะ

(๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๙๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๐๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 864

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๐๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 865

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๖

วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสย-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓

วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๐๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๐๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 866

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๐๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ-

ธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 867

ปัจจนียนัย

[๔๑๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวน-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๔๑๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 868

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑๒] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๑๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๑๔] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๑๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อตีตารัมมณติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 869

อัชฌัตตติกเหตุทุกะ

(๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยเหตุธรรม

ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๑๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 870

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๒๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๔๒๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 871

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๔๒๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๒๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 872

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๒๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๒๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยนเหตุธรรม

ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๒๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 873

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๔๓๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอัชณัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่

นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓๑] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 874

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๓๓] เพราะอารัมมณปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อัชฌัตตติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 875

อัชฌัตตารัมมณติกเหตุทุกะ

(๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๓๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัยเหตุ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม อาศัยเหตุ

ธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๓๗] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 876

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๓๘] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๓๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 877

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๔ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๔๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัยมี ๔ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๔๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๔๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๔๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 878

๒. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๔๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๔๗] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 879

ปัจจนียนัย

[๔๔๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๔๙] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๕๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อัชฌัตตารัมมณติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 880

สนิทัสสนติกเหตุทุกะ

(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 881

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๕๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 882

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑-๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 883

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสน-

อัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๘-๑๔)

๑๕. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 884

๑๗. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๘. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๙. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒๐. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, นเหตุ-

ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสน-

อัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑๕-๒๑)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 885

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๕๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๕๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑

วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๖๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 886

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๔๖๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๖๓] ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๒๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๖๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑

วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๖๕] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๖๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น

สนิทัสสนติกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 887

กุสลติกสเหตุทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ)

สเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๖๗] ๑. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๖๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมม-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 888

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๗๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๗๑] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

สเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๗๒] ๑. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สเหตุกธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. สเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สเหตุก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๗๓] ๑. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สเหตุกธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 889

๒. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สเหตุกธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. สเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สเหตุก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่

๔-๕-๖)

๗. สเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(วาระที่ ๗-๘-๙)

๓. อธิปติปัจจัย

[๔๗๔] ๑. สเหตุกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สเหตุก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 890

ปัจจนียนัย

[๔๗๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๗๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๗๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๗๙] ๑. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 891

๓. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอกุศล และอเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๘๐] ๑. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๔๘๒] ๑. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๔๘๓] ๑. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 892

๒. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเหตุกธรรม

ที่เป็นอกุศล และอเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

นอารัมมณปัจจัย

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๘๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๘๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๘๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ. . . ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 893

อเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๘๗] ๑. อเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อเหตุก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๘๘] ๑. อเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อเหตุก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อเหตุก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อนันตรปัจจัย

[๔๘๙] ๑. อเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อเหตุก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 894

๒. อเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อเหตุก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๔. อเหตุกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

ฯลฯ

๘. อุปนิสสยปัจจัย

[๔๙๐] ๑. อเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อเหตุก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๙๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 895

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๙๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๙๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 896

กุสลติกเหตุสัมปยุตตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ)

เหตุสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๙๕] ๑. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเหตุสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเหตุสัมป-

ยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๙๗] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓

วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 897

เหตุสัมปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๙๘] ๑. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒.เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่เหตุ-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๙๙] ๑. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ.

๔. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เหตุสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 898

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๐๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๐๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๐๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯสฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 899

เหตุวิปปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๐๔] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล และเหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๐๕] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 900

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๐๗] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๕๐๘] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล และเหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนัยะ

[๕๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 901

เหตุวิปปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๑๐] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๑๑] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อนันตรปัจจัย

[๕๑๒] ๑. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุ-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 902

๓. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๔. เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เหตุวิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย

มี ๓ วาระ ในอัญญมัญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๑๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๑๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๑๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกเหตุสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 903

กุสลติกเหตุสเหตุกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ)

เหตุสเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๑๗] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 904

ปัจจนียนัย

[๕๑๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เหตุสเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๒๐] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 905

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๒๑] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๕๒๒] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 906

๒. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรมและสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรมและสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรมและสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรมและสเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๒๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๒๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 907

สเหตุกนเหตุบบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๒๗] ๑. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรน แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๒๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓

วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 908

สเหตุกนเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๕๓๐] ๑. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

อกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๖. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๓๑] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอุป-

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 909

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๓๓] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ...

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกเหตุสเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 910

กุสลติกเหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ)

เหตุเหตุสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๓๕] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๓๗] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 911

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๓๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๓๙] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เหตุเหตุสัมปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๔๐] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรม ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุปัจจัย และเหตุสัมป-

ยุตตธรรม ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุ

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 912

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๔๑] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๔๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๔๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๔๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 913

เหตุสัมปยุตตนเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๔๖] ๑. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นกุศล อาศัยธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๔๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 914

เหตุสัมปยุตตนเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๕๔๙] ๑. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

เหตุธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

เหตุธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม

แต่ไม่ใช่เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๕๐] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 915

ปัจจนียนัย

[๕๕๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๕๒] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๕๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกเหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 916

กุสลติกนเหตุสเหตุกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ)

นเหตุสเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๕๔] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล อาศัยธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 917

ปัจจนียนัย

[๕๕๖] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุสเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๕๕๗] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรมที่เป็น

อกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๕๘] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจีย มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑

วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 918

ปัจจนียนัย

[๕๕๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๖๐] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๖๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุอเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๖๒] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 919

ปัจจนียนัย

[๕๖๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุอเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๕๖๕] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๖๖] ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกนเหตุสเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 920

กุสลติกสัปปัจจยทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ)

สัปปัจจยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๖๗] ๑. สัปปัจจยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสัปปัจจยธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สัปปัจจยธรรมที่เป็นกุศล และสัปปัจจยธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๔. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสัปปัจจยธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นกุศล และสัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 921

๙. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นอกุศล และสัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๖๘] ๑. สัปปัจจยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสัปปัจจยธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสัปปัจจยธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๗๐] ๑. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสัปปัจจยธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 922

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๗๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๗๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๗๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

สัปปัจจยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๗๔] ๑. สัปปัจจยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สัป-

ปัจจยธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 923

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๗๕] ๑. สัปปัจจยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สัปปัจจย-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สัปปัจจยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๕๗๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๕

วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๕๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ...ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 924

ปัจจนียานุโลมนัย

[๕๗๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสัปปัจจยทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 925

กุสลติกสังขตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘. สังขตทุกะ)

สังขตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘๐] ๑. สังขตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสังขตธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

เหมือนสัปปัจจยทุกะ

กุสลติกสังขตทุกะ จบ

กุสลติกสนิทัสสนทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙. สนิทัสสนทุกะ)

อนิทัสสนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘๑] ๑. อนิทัสสนธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนิทัสสนธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 926

๔. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนิทัสสนธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นกุศล และอนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๙. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นอกุศล และอนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๘๒] ๑. อนิทัสสนธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนิทัสสนธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนิทัสสนธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 927

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๘๔] ๑. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยอนิทัสสนธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อนิทัสสนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

[๕๘๖] ๑. อนิทัสสนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๔. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิ-

ทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 928

๗. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๘๗] ๑. อนิทัสสนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิ-

ทัสสนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนิทัสสนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสนิทัสสนทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 929

กุสลติกสัปปฏิฆทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ)

สัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘๙] ๑. สัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๙๑] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 930

๔. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นกุศล และอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๙. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นอกุศล และอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๙๒] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 931

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๙๔] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปฏิฆธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปฏิฆธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๙๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อัปปฏิฆบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๙๖] ๑. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อัปปฏิฆ-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 932

๗. อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสัปปฏิฆทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 933

กุสลติกรูปีทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๑. รูปีทุกะ)

รูปีบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๙๘] ๑. รูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยรูปีธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อรูปีบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๐๐] ๑. อรูปีธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอรูปีธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 934

๒. อรูปีธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอรูปีธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อรูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอรูปีธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพรวะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๖๐๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรูปีบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๐๓] ๑. อรูปีธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 935

๒. อรูปีธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อรูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะเป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๐๔] ๑. อรูปีธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรูปีธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรูปีธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่อรูปีธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ในปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกรูปีทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 936

กุสลติกโลกิยทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ)

โลกิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๐๖] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล และโลกิยธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม

ที่เป็นกุศล และโลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 937

๙. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม

ที่เป็นอกุศล และโลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๖๐๘] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 938

โลกิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๐] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่โลกิย-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๑๑] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่โลกิย-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 939

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

โลกุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๓] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยโลกุตตรธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกุตตร-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๖๑๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 940

โลกุตตรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๖] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกุตตร-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๑๗] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๑๘] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกุตตร-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 941

๓. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๖๑๙] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกุตตร-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกโลกิยทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 942

กุสลติกเกนจิวิญเญยยทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ)

เกนจิวิญเญยยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๒๑] ๑. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล และเกนจิวิญเญยย-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล และเกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 943

๙. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล และเกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๒๒] ๑. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๖๒๔] ๑. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 944

๒. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เกนจิวิญเญยยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๒๖] ๑. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่

เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๒๗] ๑. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

เกนจิวิญเญยยธรรมเป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 945

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสสติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๒๙] ๑. เกนจิวิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเกนจิ-

วิญเญยยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

เหมือนเกนจิวิญเญยยทุกะ

กุสลติกเกนจิวิญเญยยทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 946

กุสลติกอาสวทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวทุกะ)

อาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓๐] ๑. อาสวธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอาสวธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ในสัมปยุตตวาระก็ดี ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย

มี ๑ วาระ.

โนอาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓๒] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 947

๒. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล และธรรม

ที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล และธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล และธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๓๓] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 948

๓. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

[๖๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ

โนอาสวบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓๖] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 949

๔. ธรรมทีjไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมธรรมอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๓๗] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

ธรรมที่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 950

กุสลติกสาสวทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๕. สาสวทุกะ)

สาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓๙] ๑. สาสวธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสาสวธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. สาสวธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสาสวธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. สาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสาสวธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. สาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสาสวธรรม

ที่เป็นกุศล และสาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. สาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสาสวธรรม

ที่เป็นอกุศล และสาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 951

ปัจจนียนัย

[๖๔๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัยมี ๕ วาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

สาสวบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๔๒] ๑. สาสวธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สาสวธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สาสวธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สาสวธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่สาสว-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 952

อนาสวบทปฏิจจ วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๔๔] ๑. อนาสวธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนาสวธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนาสวธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อนาสวบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๔๖] ๑. อนาสวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่อนาสวธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 953

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๔๗] ๑. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๔๘] ๑. อนาสวธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนาสว-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๖๔๙] ๑. อนาสวธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนาสว-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 954

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 955

กุสลติกอาสวสัมปยุตตทุกะ

(๑ กุสลติกะ ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ)

อาสวสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๑] ๑. อาสวสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอาสว-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี ในปัญหาวาระก็ดี

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อาสววิปปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๓] ๑. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอาสว-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 956

๒. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอาสว

วิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล และอาสววิปป-

ยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอาสว-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอาสว-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอาสว-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล และอาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอาสว-

วิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล และอาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 957

อาสววิปปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๕] ๑. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่

อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๕. อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัย

แก่อาสววิปปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอาสวสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 958

กุสลติกอาสวสาสวทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๗. อาสวสาสวทุกะ)

อาสวสาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๗] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และสาสวธรรมที่เป็น

อกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และสาสวธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี ในปัญหาวาระก็ดี

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 959

สาสวโนอาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕๙] ๑. ธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อกุศล อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

กุศล และธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นอัพยา-

กตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อกุศล และธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 960

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

สาสวโนอาสวบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๑] ๑. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 961

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอาสวสาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 962

กุสลติกอาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ)

อาสวอาสวสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๓] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และอาสวสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และอาสว-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี ในปัญหาวาระก็ดี

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 963

อาสวสัมปยุตตโนอาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๕] ๑. ธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่อาสว-

ธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

อาสวธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในสัมปยุตตวาระก็ดี ในปัญหาวาระก็ดี

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

กุสลติกอาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 964

กุสลติกอาสววิปปยุตตสาสวทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ)

อาสววิปปยุตตสาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๗] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นกุศล

อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นกุศล

และธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 965

๗. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นอกุศล

และธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อาสววิปปยุตตสาสวบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๙] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นกุศล

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปยุตตสาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นอกุศล

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 966

๕. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตสาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อาสววิปปยุตตอนาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗๑] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล

อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม ที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 967

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อาสววิปปยุตตอนาสวบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗๓] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๗๔] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 968

๒. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๗๕] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล ด้วย

อำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๖๗๖] ๑. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นกุศล

เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็นอัพยากตะ

ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นอาสววิปปยุตตอนาสวธรรมที่เป็น

อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 969

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย

มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน

นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอาสววิปปยุตตสาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 970

กุสลติกฉโคจฉกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๒๐.-๕๔. ฉโคจฉกทุกะ)

สัญโญชนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗๘] ๑. ฯลฯ อาศัยสัญโญชนธรรมที่เป็นอกุศล ฯลฯ

คันถะ โอฆะ โยคะ นีวรณะ ที่เป็นอกุศล

ฯลฯ

โนปรามาสบทปฏิจจวาระ

๑. ธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรมที่เป็นกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่ปรามาสธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

เหมือนอาสวโคจฉกะ

ทิฏฐิ ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะอาศัยทิฏฐิ.

กุสลติกฉโคจฉกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 971

กุสลติกสารัมมณทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๕๕. สารัมมณทุกะ)

สารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗๙] ๑. สารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสารัมมณธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สารัมมณธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสารัมมณธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสารัมมณ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 972

สารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๑] ๑. สารัมมณธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สารัมมณ-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. สารัมมณธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สารัมมณ-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมปัจจัย

[๖๘๒] ๑. สารัมมณธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สารัมมณ-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 973

อนารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๔] ๑. อนารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนา-

รัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๖๘๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ

อนารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๗] ๑. อนารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็น

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 974

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ

นิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

กุสลติกสารัมมณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 975

กุสลติกจิตตทุกะ

(๑ กุสลติกะ ๕๖. จิตตทุกะ)

จิตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๖๘๘] ๑. จิตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่จิตตธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๙] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

ปัจจนียนัย

[๖๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 976

โนจิตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๑] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นกุศล อาศัยธรรมที่ไม่ใช่

จิตตะที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นกุศล และธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอกุศล และธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๙๒] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นกุศล อาศัยธรรมที่ไม่ใช่

จิตตะที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 977

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

โนจิตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๔] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรม

ที่ไม่ใช่จิตตะที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ

กุสลติกจิตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 978

กุสลติกเจตสิกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๕๗. เจตสิกทุกะ)

เจตสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๖] ๑. เจตสิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเจตสิกธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เจตสิกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเจตสิกธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เจตสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเจตสิกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯสฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 979

เจตสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๘] ๑. เจตสิกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เจตสิกธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เจตสิกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เจตสิก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เจตสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เจตสิก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๙๙] ๑. เจตสิกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เจตสิกธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เจตสิกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เจตสิก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เจตสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เจตสิก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 980

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อเจตสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๐๑] ๑. อเจตสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเจตสิกธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๗๐๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

กุสลติกเจตสิกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 981

กุสลติกจิตตสัมปยุตตาทิอัฏฐทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๕๘-๖๕ จิตตสัมปยุตตาทิอัฏฐทุกะ)

จิตตสัมปยุตตบทปฏิจาจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๐๔] ๑. ฯลฯ อาศัยจิตตสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสังสัฏฐธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสหภูธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตานุปริวัตติธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

๑. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรมที่เป็นกุศล

อาศัยจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี พึงให้

พิสดารอย่างนี้.

กุสลติกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 982

กุสลติกอัชฌัตติกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๖๖. อัชฌัตตติกทุกะ)

อัชฌัตติกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๐๖] ๑. อัชฌัตติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัชฌัตติก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อัชฌัตติกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๗๐๘] ๑. อัชฌัตติกธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่อัชฌัตติก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อัชฌัตติกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อัช-

ฌัตติกธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อัชฌัตติกธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่อัชฌัตติก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 983

๔. อัชฌัตติกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อัช-

ฌัตติกธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัชฌัตติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อัชฌัตติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๙] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓

วาร ะ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พาหิรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๑๐] ๑. พาหิรธรรมที่เป็นกุศลอาศัยพาหิรธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 984

พาหิรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๑๒] ๑. พาหิรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่พาหิรธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอัชฌัตติกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 985

กุสลติกอุปาทาทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๖๗. อุปาทาทุกะ)

อุปาทาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๑๔] ๑. อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะเป็นปัจจัยแก่อุปาทา-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

อำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย, เป็น

ปัจจัย ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัตถิ-

ปัจจัย มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

โนอุปาทาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๑๕] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 986

๗. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล และธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล และธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๑๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

โนอุปาทาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๑๗] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 987

๗. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๑๘] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัย

แก่ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทาธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอุปาทาทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 988

กุสลติกอุปาทินนทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๖๘. อุปาทินนทุกะ)

อุปาทินนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๐] ๑. อุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอุปาทินน-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๒๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนุปาทินนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๒] ๑. อนุปาทินนธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนุปาทินน-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 989

๔. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนุปาทินน-

ธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนุปา-

ทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อนุปาทินนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๔] ๑. อนุปาทินนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนุปา-

ทินนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อนุปา-

ทินนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 990

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๒๕] ๑. อนุปาทินนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนุปา-

ทินนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อนุปา-

ทินนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๘. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๙. อนุปาทินนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในสหชาต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ.

กุสลติกอุปาทินนทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 991

กุสลติกอุปาทานโคจฉกทุกะ

(๑-๕. กุสลติกะ ๖๙.-๗๔. อุปาทานโคจฉกทุกะ)

อุปาทานบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๗] ๑. อุปาทานธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอุปาทานธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงจำแนกอุปาทานโคจฉกะให้พิสดาร

กุสลติกอุปาทานโคจฉกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 992

กุสลติกกิเลสทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๗๕. กิเลสกุกะ)

กิเลสบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒๙] ๑. กิเลสธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยกิเลสิกธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

โนกิเลสบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓๐] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 993

๔. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรม

ที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

โนกิเลสบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓๓] ๑. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่กิเลสธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 994

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น

กุสลติกกิเลสทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 995

กุสลติกสังกิเลสิกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสทุกะ)

สังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓๕] ๑. สังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สังกิเลสิกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสังกิเลสิก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 996

สังกิเลสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓๗] ๑. สังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สังกิเลสิก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สังกิเลสิกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สัง-

กิเลสิกธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่สัง-

กิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓๙] ๑. อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอสังกิเลสสิก-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 997

๒. อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอสัง-

กิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อสังกิเลสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔๑] ๑. อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อสัง-

กิเลสิกธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๔๒] ๑. อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 998

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสังกิเลสิกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 999

กุสลติกสังกิลิฏฐทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ)

สังกิลิฏฐบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔๔] ๑. สังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสังกิลิฏฐธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อสังกิลิฏฐบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔๖] ๑. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอสังกิลิฏฐธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1000

๒. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอสังกิลิฏฐ-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล และอสังกิลิฏฐธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๔. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอสังกิลิฏฐ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอสังกิลิฏฐ-

ธรรมที่เป็นกุศล และอสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๔๗] ๑. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอสังกิลิฏฐธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอสังกิลิฏฐ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1001

อสังกิลิฏฐบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔๙] ๑. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อสัง-

กิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๕๐]๑. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อสัง-

กิลิฏฐธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ.

๓. อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อสังกิลิฏฐธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๒ วาระ.

การนับจำพวกวาระในอนุโลม

[๗๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกกิเลสสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1002

กุสลติกกิเลสสัมปยุตตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ)

กิเลสสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕๒] ๑. กิเลสสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยกิเลส-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

เหมือนกับสังกิลิฏฐทุกะ จบ

กุสลติกกิเลสสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1003

กุสลติกกิเลสสังกิเลสิกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ)

กิเสลสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕๓] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

สังกิเลสิกโนกิเลสบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕๕] ๑. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นกุศล อาศัยธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1004

๘. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมที่เป็นกุศล และธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมเป็นอกุศล และธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1005

สังกิเลสิกโนกิเลสบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕๗] ๑. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นสังกิเลสิกธรรม แต่ไม่ใช่

กิเลสธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกกิเลสสังกิเลสิกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1006

กุสลติกกิเลสสังกิลิฏฐทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๐. กิเสลสังกิลิฏฐทุกะ)

กิเลสสังกิลิฏฐบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕๙] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิลิฏฐธรรม

ที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และสังกิลิฏฐธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

สังกิลิฏฐโนกิเลสบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖๑] ๑. ธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐธรรม แต่ไม่ใช่กิเลสธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1007

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

กุสลติกกิเลสสังกิลิฏฐทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1008

กุสลติกกิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ)

กิเลสกิเลสสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖๓] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และกิเลสสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นทั้งกิเลสธรรม และกิเลส-

สัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

กิเลสสัมปยุตตโนกิเลสบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖๕] ๑. ธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่กิเลส-

ธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่-

กิเลสธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1009

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

กุสลติกกิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1010

กุสลติกกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ)

กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖๗] ๑. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล และธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ

อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1011

๕. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

และธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖๙] ๑. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1012

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗๑] ๑. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1013

กิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกบท ปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗๓] ๑. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

กุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นกิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกกิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1014

กุสลติกทัสสเนนปหาตัพพทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗๕] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยทัสส-

เนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

นทัสสเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗๗] ๑. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล อาศัย

นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1015

๗. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล และนทัสสเนนปหาตัพพธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศลและนทัสสเนนปหาตัพพธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพระเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นทัสสเนนปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗๙] ๑. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัย

แก่นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1016

๔. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัย

แก่นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘๐] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๙ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกทัสสเนนปหาตัพพทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1017

กุสลติกภาวนายปหาตัพพทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ)

ภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๑] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยภาว-

นายปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

นภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๓] ๑. นภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนภาว-

นายปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1018

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุสลติกภาวนายปหาตัพพทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1019

กุสลติกทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๕] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

นทัสสเนนปหาตัพพเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๗] ๑. นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นกุศล อาศัย

นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1020

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุสลติกทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1021

กุสลติกภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ)

ภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘๙] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

นภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙๑] ๑. นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นกุศล อาศัย

นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1022

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร

กุสลติกภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1023

กุสลติกสวิตักกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ)

สวิตักกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙๓] ๑. สวิตักกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสวิตักกธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสวิตักกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สวิตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสวิตักกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1024

สวิตักกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙๕] ๑. สวิตักกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สวิตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่สวิ-

ตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๙๖] ๑. สวิตักกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สวิตักกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สวิตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่สวิ-

ตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1025

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อวิตักกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙๘] ๑. อวิตักกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอวิตักกธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1026

อวิตักกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๐] ๑. อวิตักกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อวิตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่อวิ-

ตักกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสวิตักกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1027

กุสลติกสวิจารทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๘. สวิจารทุกะ)

สวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๒] ๑. สวิจารธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสวิจารธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

เหมือนกุสลสวิตักกะ

กุสลติกสวิจารทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1028

กุสลติกสัปปีติกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ)

สัปปีติกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๓] ๑. สัปปีติธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสัปปีติกธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สัปปีติกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสัปปีติกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสัปปีติกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1029

สัปปีติกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๕] ๑. สัปปีติกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สัปปีติก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. สัปปีติกธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สัปปีติก-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อัปปีติกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๗] ๑. อัปปีติกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปีติกธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1030

๔. อัปปีติกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัปปีติกธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปีติก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปีติก-

ธรรมที่เป็นกุศล และอัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๙. อัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปีติกธรรม

ี่ที่เป็นอกุศล และอัปปีติกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อัปปีติกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐๙] ๑. อัปปีติกธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อัปปีติก-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1031

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑๐] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสัปปีติกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1032

กุสลติกปีติสหคตาทิติทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๐.-๙๒. ปีติสหคตาทิติทุกะ)

ปีติสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๑๑] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ อาศัยนปีติสหคตธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสุขสหคตธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนสุขสหคตธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนอุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นกุศล ฯลฯ

กุสลติกปีติสหคตาทิติทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1033

กุสลติกกามาวจรทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ)

กามาวจรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๑๒] ๑. กามาวจรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยกามาวจรธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยกามาวจร-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กามาวจรธรรมที่เป็นกุศล และกามาวจรธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ อาศัยกามาวจรธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๔. กามาวจรธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยกามาวจรธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)

๗. กามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยกามาวจร-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. กามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยกามาวจร-

ธรรมที่เป็นกุศล และกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๙. กามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยกามาวจร-

ธรรมที่เป็นอกุศล และกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1034

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

กามาวจรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๑๔] ๑. กามาวจรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่กามาวจร-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กามาวจรธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่กามา-

วจรธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. กามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

กามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1035

นกามาวจรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๑๖] ๑. นกามาวจรธรรมที่เป็นกุศลอาศัยนกามาวจรธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนกามา-

วจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ

นกามาวจรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๑๘] ๑. นกามาวจรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นกามา-

วจรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1036

๒. นกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

นกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๑๙] ๑. นกามาวจรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นกามา-

วจรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นกามาวจรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นกามา-

วจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

นกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นกามาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

นกามาวจรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกกามาวจรทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1037

กุสลติกรูปาวจรทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๔. รูปาวจรทุกะ)

รูปาวจรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๑] ๑. รูปาวจรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยรูปาวจรธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. รูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยรูปาวจรธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

นรูปาวจรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๓] ๑. นรูปาวจรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนรูปาวจรธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1038

๔. นรูปาวจรธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยนรูปาวจรธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนรูปาวจร-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนรูปาวจร-

ธรรมที่เป็นกุศล และนรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๙. นรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยนรูปาวจร-

ธรรมที่เป็นอกุศล และนรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นรูปาวจรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๕] ๑. นรูปาวารธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่นรูปา-

วจรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1039

๔. นรูปาวจรธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่นรูปา-

วจรธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

นรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกรูปาวจรทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1040

กุสลติกอรูปาวจรทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๕. อรูปาวจรทุกะ)

อรูปาวจรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๗] ๑. อรูปาวจรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอรูปาวจรธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อรูปาวจรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอรูปาวจร-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

นอรูปาวจรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๘] ๑. นอรูปาวจรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนอรูปาวจร-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

เหมือนรูปาวจรทุกะ.

กุสลติกอรูปาวจรทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1041

กุสลติกปริยาปันนทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ)

ปริยาปันนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒๙] ๑. ปริยาปันนธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปริยาปันนธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ปริยาปันนธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยปริยาปันน-

ธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นกุศล และปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๙. ปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นอกุศล และปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1042

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

ปริยาปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓๑] ๑. ปริยาปันนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ปริยาปันนธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่ปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

ปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1043

อปริยาปันนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓๓] ๑. อปริยาปันนธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอปริยาปันน-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อปริยาปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓๕] ๑. อปริยาปันนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อปริยา-

ปันนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1044

๒. อปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๓๖] ๑. อปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมปัจจัย

๒. อปริยาปันนธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อปริยาปันนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสย-

ปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกปริยาปันนทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1045

กุสลติกนิยยานิกทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๗. นิยยานิกทุกะ)

นิยยานิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓๘] ๑. นิยยานิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนิยยานิกธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนิยยานิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๐] ๑. อนิยยานิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนิยยานิกธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนิยยานิกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนิยยานิก-

ธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนิยยานิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิยยานิก-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1046

๘. อนิยยานิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิยยานิก-

ธรรมที่เป็นกุศล และอนิยยานิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๙. อนิยยานิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิยยานิก-

ธรรมที่เป็นอกุศล และอนิยยานิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

กุสลติกนิยยานิกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1047

กุสลติกนิยตทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๘๙. นิยตทุกะ)

นิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๒] ๑. นิยตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยนิยตธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นิยตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยนิยตธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1048

อนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๔] ๑. อนิยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

กุสลติกนิยตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1049

กุสลติกสอุตตรทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ)

สอุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๖] ๑. สอุตตรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสอุตตรธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สอุตตรธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสอุตตรธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สอุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสอุตตรธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1050

สอุตตรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔๘] ๑. สอุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สอุตตร-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สอุตตรธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สอุตตร-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สอุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สอุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

อนุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕๐] ๑. อนุตตรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนุตตรธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1051

๒. อนุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนุตตรธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ

อนุตตรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕๒] ๑. อนุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนุตตร-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อนุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๕๓] ๑. อนุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1052

๒. อนุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อนุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสอุตตรทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1053

กุสลติกสรณทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕๕] ๑. สรณธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสรณธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕๗] ๑. อรณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอรณธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอรณธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1054

๕. อรณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอรณธรรมที่เป็น

กุศล และอรณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๕๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอรณธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. อรณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอรณธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๕๙] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๖๐] ๑. อรณธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อรณธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1055

๔. อรณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่อรณ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖๑] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1056

เวทนาติกสรณทุกะ

(๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๖๒] ๑. สรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยสรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยสรณธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๓. สรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยสรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1057

สรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๖๔] ๑. สรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมเป็น

ปัจจัยแก่สรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เป็นปัจจัยแก่สรณธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่สรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1058

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๖๖] ๑. อรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยอรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. อรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยอรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1059

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๖๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

๒. อรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้ยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวารในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เวทนาติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1060

วิปากติกสรณทุกะ

(๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๗๐] ๑. สรณธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๘๗๒] ๑. อรณธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1061

๔. อรณธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๑๐. อรณธรรมที่เป็นปากธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นวิปากธรรม และอรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๑. อรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมอาศัย

อรณธรรมที่เป็นวิปากธรรม และอรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปาก-

ธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1062

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๗๔] ๑. อรณธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่อรณ-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรณธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

วิปากติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1063

อุปาทินนติกสรณทุกะ

(๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๗๖] ๑. สรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๗๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1064

๔. อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม

อาศัยอรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘๐] ๑. อรณธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1065

๔. อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๕. อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมเป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อุปาทินนติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1066

สังกิลิฏฐติกสรณทุกะ

(๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘๒] ๑. สรณธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘๔] ๑. อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1067

๒. อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม

อาศัยอรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และอรณธรรมที่เป็น

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘๖] ๑. อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1068

๒. อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘๗] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสสติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สังกิลิฏฐติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1069

วิตักกติกสรณทุกะ

(๖. วิตักกติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘๘] ๑. สรณธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย.

๒. สรณธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สรณธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และสรณ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยสรณธรรมที่เป็นสวิตักก-

สวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. สรณธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. สรณธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และสรณธรรมที่เป็นอวิตักกวิจาร-

มัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1070

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙๐] ๑. อรณธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ.

๘. อรณธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๕ วาระ.

๓. อรณธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓๗ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

วิตักกติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1071

ปีติติกสรณทุกะ

(๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙๒] ๑. สรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สรณธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สรณธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. สรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยสรณธรรม

ปีติสหคตธรรม และสรณธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1072

สรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙๔] ๑. สรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

สรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. สรณธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่

สรณธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. สรณธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัย

แก่สรณธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

๘. สรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และสรณธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1073

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙๖] ๑. อรณธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ.

ในปัญหาวาระ ในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ปีติติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1074

ทัสสนติกสรณทุกะ

(๘. ทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙๘] ๑. สรณธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1075

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐๐] ๑. อรณธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม อาศัยอรณธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทัสสนติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1076

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกสรณทุกะ

(๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐๒] ๑. ฯลฯ อาศัยสรณธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-

เหตุกธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสรณธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ

สรณธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยสรณธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1077

อาจยคามิติกสรณทุกะ

(๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐๓] ๑. สรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐๕] ๑. อรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรณธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1078

๗. อรณธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยอรณธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๘. อรณธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยอรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม และอรณธรรมที่เป็นเนวาจย-

คามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. อรณธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยอรณธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม และอรณธรรมที่เป็นเนวาจย-

คามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐๗] ๑. อรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1079

๔. อรณธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมเป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรน ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมปัจจัย

[๙๐๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๐๙] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอวิคต-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ในปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อาจยคามิติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1080

เสกขติกสรณทุกะ

(๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑๐] ๑. สรณธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นเนวเสกขาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑๒] ๑. อรณธรรมที่เป็นเสกขธรรม อาศัยอรณธรรมที่เป็น

เสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1081

๒. อรณธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อรณธรรมที่เป็นเสกขธรรม และอรณธรรมที่เป็น

เนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัยอรณธรรมที่เป็นเสกขธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อรณธรรมที่เป็นอเสกขธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นอเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นเนวเสกขาเสกขธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาร.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑๔] ๑. อรณธรรมที่เป็นเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่อรณ-

ธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1082

๔. อรณธรรมที่เป็นอเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่อรณ-

ธรรมที่เป็นเสกขธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นเนกเสกขานาเสกขธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๑๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เสกขติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1083

ปริตตติกสรณทุกะ

(๑๒. ปริตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑๖] ๑. สรณธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรณธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1084

๗. อรณธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๐. อรณธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม และอรณธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๓. อรณธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม และอรณธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

ปริตตติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1085

ปริตตารัมมณติกสรณทุกะ

(๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒๐] ๑. สรณธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒๒] ๑. อรณธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1086

๒. อรณธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อรณธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

ปริตตารัมณติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1087

หีนติกสรณทุกะ

(๑๔. หีนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒๔] ๑. สรณธรรมที่เป็นหีนธรรม อาศัยสรณธรรมที่เป็น

หีนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒๖] ๑. อรณธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นมัชฌิมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อรณธรรมที่เป็นปณีตธรรม อาศัยอรณธรรมที่เป็น

ปณีตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1088

๕. อรณธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นมัชฌิมธรรม และอรณธรรมที่เป็นปณีตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒๗] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

หีนติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1089

มิจฉัตตติกสรณทุกะ

(๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒๘] ๑. สรณธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓๐] ๑. อรณธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1090

๒. อรณธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อรณธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรมและอรณธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอรณธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. อรณธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อรณธรรมที่เป็นอนิยตรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม และอรณธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

มิจฉัตตติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1091

มัคคารัมมณติกสรณทุกะ

(๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓๒] ๑. อรณธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรณธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ.

๑๒. อรณธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยอรณธรรม

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และอรณธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๕. อรณธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม และอรณธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1092

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๓] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗

วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓๔] ๑. อรณธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรมด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อรณธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อรณธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

มัคคารัมมณติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1093

อุปปันนติกสรณทุกะ

(๑๗. อุปปันนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓๖] ๑. สรณธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่สรณ-

ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่อรณ-

ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อุปปันนติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1094

อตีตติกสรณทุกะ

(๑๘. อตีตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๐] ๑. สรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

สรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๒] ๑. อรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1095

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อตีตติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1096

อตีตารัมมณติกสรณทุกะ

(๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๔] ๑. สรณธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1097

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๖] ๑. อรณธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อรณธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๔๘] ๑. อรณธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1098

๒. อรณธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย

แก่อรณธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๔๙] ๑. อรณธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่

อรณธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อตีตารัมมณติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1099

อัชฌัตตติกสรณทุกะ

(๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕๑] ๑. สรณธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยสรณธรรม

ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๘๓] ๑. อรณธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1100

๒. อรณธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยอรณธรรม

ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัชฌัตตติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1101

อัชฌัตตารัมมณติกสรณทุกะ

(๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕๕] ๑. สรณธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สรณธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม อาศัยสรณ-

ธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕๗] ๑. อรณธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1102

๒. อรณธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม อาศัยอรณ-

ธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัชฌัตตารัมมณติกสรณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1103

สนิทัสสนติกสรณทุกะ

(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ)

สรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕๙] ๑. สรณธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

สรณธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๗ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๖๐] ๒. อรณธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

อรณธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๗ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๖๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย ๒๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1104

อรณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๖๒] ๑. อรณธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น

ปัจจัยแก่อรณธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๖๓] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

สนิทัสสนติกสรณทุกะ จบ

อนุโลมติกทุกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1105

อรรถกถาติกทุกปัฏฐาน

แม้ใน ติกทุกปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ทรงทำเทศนาด้วยอำนาจ

การยกเพียงปัญหาขึ้นเท่านั้นว่า กุสล เหตุ ธมฺม ปฏิจฺจ กุสโล เหตุ

ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา.

ใน ทุกติกปัฏฐาน นั้น ทรงประกอบกุศลบทกับเหตุทุกะในหน

หลังแล้ว แต่งเทศนาโดยย่อในวาระทั้งปวง ด้วยอำนาจปัจจัยทั้งหมดฉันใด

ในติกทุกปัฏฐาน นี้ก็ฉันนั้น ทรงประกอบเหตุบทกับกุสลติกะ แล้วแต่ง

เทศนาโดยย่อในวาระทั้งปวง ด้วยอำนาจปัจจัยทั้งหมด. อนึ่ง ทรงประกอบ

นเหตุบท กับ กุสลติกะ ทำ กุสลติกเหตุทุกะ ให้จบลง เหมือนอย่าง

ทรงประกอบเหตุบทฉะนั้น.

ต่อจากนั้นทรงแสดง ติกทุกะ ๒๑ มี เวทนาติกเหตุทุกะ เป็นต้น

โดยนัยเป็นต้นว่า สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺต เหตุ ธมฺม แล้วทรงประกอบ

เหตุทุกะกับติกะ ๒๒ อย่างนี้แล้ว ทรงประกอบทุกะทั้งหมดด้วยอำนาจที่จะมีได้

มีสเหตุทุกะเป็นต้น มีสรณทุกะเป็นที่สุด กับติกะเหล่านั้นเองอีก แม้ในอธิการ

นี้บทใด ๆ ประกอบกันไม่ได้ บทนั้น ๆ ทรงปฏิเสธไว้ในบาลีนั่นแล. พระ-

ผู้มีพระภาคเจ้าทรงถือเอาทุกะ ๑๐๐ ผนวกเข้าในติกะ ๒๒ แล้วแสดงปัฏฐาน

ชื่อว่า ติกทุกปัฏฐาน. แม้ใน ติกทุกปัฏฐาน นั้น ทรงย่อบาลีไว้ด้วยนัย

ใด ๆ นัยนั้น ๆ ผู้ศึกษาพึงทราบโดยพิสดาร แล.

อรรถกถาติกทุกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1106

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน

อนุโลมติกติกปัฏฐาน

กุสลติกเวทนาติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ)

สุขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑] ๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสุขาย-

เวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1107

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน

อนุโลมติกติกปัฏฐาน

กุสลติกเวทนาติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ)

สุขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑] ๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสุขาย-

เวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1108

สุขายเวทนายสัมปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓] ๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

สุขายเวทนาสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัย

แก่สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศลด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔] ๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

สุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1109

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖] ๑. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗] ๑. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-

ปัจจัย

๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1110

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙] ๑. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัย

แก่ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุ

ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๐] ๑. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็น

ปัจจัยแก่ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่ทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1111

อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒] ๑. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล

อาศัยอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล

อาศัยอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๓. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

อาศัยอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1112

อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔] ๑. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศลเป็น

ปัจจัยแก่อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจ

ของเหตุปัจจัย

๒. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล

เป็นปัจจัยแก่อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วย

อำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เป็นปัจจัยแก่อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย

มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกเวทนาติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1113

กุสลติกวิปากติกะ

(๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ)

วิปากบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖] ๑. วิปากธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยวิปากธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

วิปากธัมมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นกุศล อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. วิปากธัมมธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยวิปากธัมมธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1114

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

วิปากธัมมบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมม-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. วิปากธัมมธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๑] ๑. วิปากธัมมธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมม-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. วิปากธัมมธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมม-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. วิปากธัมมธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1115

๔. วิปากธัมมธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่วิปาก-

ธัมมธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย

มี ๒ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เนววิปากนวิปากธัมมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๓] ๑. เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

เนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

กุสลติกวิปากติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1116

กุสลติกอุปาทินนติกะ

(๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ)

อุปาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๕] ๑. อนุปาทินนปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ในสหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ในปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนุปาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนุปา-

ทินนปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนุปา-

ทินนุอนุปาทานิยธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1117

๗. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อนุปาทินนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1118

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๐] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัย

แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณ-

ปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อนุปาทินนอนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๒] ๑. อนุปาทินนอนิปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล อาศัย

อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1119

๒. อนิปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ

อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะ-

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกอุปาทินนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1120

กุสลติกสังกิลิฏฐติะ

(๑. กุสลติกะ ๔. สังกิลิฏฐติกะ)

สังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๔] ๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๖] ๑. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอสัง-

กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1121

๔. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๘] ๑. อสังกิลิฏฐอลังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอสัง-

กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกสังกิลิฏฐติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1122

กุสลติกวิตักกติกะ

(๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ)

สวิตักกสวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสวิตักกสวิ-

จารธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสวิตักก-

สวิจารธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสวิ-

ตักกสวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1123

สวิตักกสวิจารบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๒] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สวิ-

ตักกสวิจารธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อวิตักกวิจารมัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๔] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอวิตักก-

วิจารมัตตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1124

๒. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี พึงให้

พิสดารทุกปัจจัย.

อวิตักกอวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๖] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอวิตักกอวิจาร-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอวิ-

ตักกอวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอวิตักก-

อวิจารธรรมที่เป็นกุศล และอวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๗] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุสลติกวิตักกติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1125

กุสลติกปีติติกะ

(๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ)

ปีติสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๘] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปีติสหคตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยปีติสหคตธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ปีติสหคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปีติสหคต-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1126

ปีติสหคตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๐] ๑. ปีติสหคตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. ปีติสหคตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่ปีติ-

สหคตธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. ปีติสหคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

ปีติสหคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย

มี ๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใดพึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1127

สุขสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๒] ๑. สุขสหคตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สุขสหคตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยสุขสหคตธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สุขสหคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยสุขสหต-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อุเบกขาสหคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๔] ๑. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1128

๒. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอุเบกขา-

สหคตธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อุเบกขาสหคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุสลติกปีติติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1129

กุสลติกทัสสนติกะ

(๑. กุสลติกะ ๗. ทัสสนติกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๖] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยทัสส-

เนนปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๗] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ,

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

ภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยภาวนาย-

ปหาตัพพธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1130

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๙] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศล

อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

๔. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพ-

ยากตะ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพ-

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกทัสสนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1131

กุสลติกทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

(๑. กุสลติกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ)

ทัสสนนปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

ภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๒] ๑. ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล อาศัย

ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็น-

กุศล อาศัยเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1132

กุสลติกอาจยคามิติกะ

(๑. กุสลติกะ ๙. อาจยคามิติกะ)

อาจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕] ๑. อาจยคามิธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อาจยคามิธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอาจยคามิธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อปจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗] ๑. อปจยคามิธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอปจยคามิธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ปฏิจจวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1133

เนวาจยคามินาปจยคามิบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘] ๑. เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

เนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เป็นอัพยากตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุสลติกอาจยคามิติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1134

กุสลติกเสกขติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ)

เสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๐] ๑. เสกขธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเสกขธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เสกขธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยเสกขธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อเสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๒] ๑. อเสกขธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอเสกขธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1135

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

เนวเสกขานาเสกขบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๔] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นกุศล อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยเนวเสก-

ขานาเสกขธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1136

เนวเสกขานาเสกขบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๖] ๑. เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

เนวเสกขานาเสกขธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๗] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1137

กุสลติกปริตตติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ)

ปริตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๘] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปริตตธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ปริตตธรรมที่เป็นกุศล และปริตตธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยปริตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. ปริตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยปริตตธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. ปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นกุศล และปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. ปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริตตธรรม

ที่เป็นอกุศล และปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1138

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

ปริตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ปริตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ปริตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ปริตต-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๑] ๑. ปริตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1139

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

มหัคคตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓] ๑. มหัคคตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยมหัคคตธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. มหัคคตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมหัคคตธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1140

อัปปมาณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕] ๑. อัปปมาณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปมาณธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัปปมาณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปปมาณ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ,

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกปริตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1141

กุสลติกปริตตารัมมณติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ)

ปริตตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๗] ๑. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปริตตารัมมณ-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. ปริตตารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปริตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร,

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1142

มหัคคตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๙] ๑. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยมหัคคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. มหัคคตารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมหัค-

คตารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อัปปมาณารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑] ๑. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัปปมาณา-

รัมมณธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1143

๒. อัปปมาณารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัปป-

มาณารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกปริตตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1144

กุสลติกหีนติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ)

หีนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓] ๑. หีนธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยหีนธรรมที่เป็นอกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

มัชฌิมบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นกุศล อาศัยมัชฌิมธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมัชฌิมธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1145

๓. มัชฌิมธรรมที่เป็นกุศล และมัชฌิมธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยมัชฌิมธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมัชฌิมธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมัชฌิมธรรม

ที่เป็นกุศล และมัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๖] ๑. มัชณิมธรรมที่เป็นกุศล อาศัยมัชฌิมธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมัชฌิมธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๗] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1146

มัชฌิมบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๘] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่มัชฌิมธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่มัชฌิม-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๙] ๑. มัชฌิมธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่มัชฌิมธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. มัชฌิมธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่มัชฌิมธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่มัชฌิม-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. มัชฌิมธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่มัชฌิม-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1147

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ปณีตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๑] ๑. ปณีตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปณีตธรรมที่เป็นกุศล

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. ปณีตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยปณีตธรรมที่เป็น

อัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

กุสลติกหีนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1148

กุสลติกมิจฉัตตติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตติกะ)

มิจฉัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๓] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยมิจฉัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

สัมมัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๕] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยสัมมัตตนิยต-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1149

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๗] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อนิยตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิยตธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อนิยตธรรมที่เป็นกุศล และอนิยตธรรมที่เป็น

อัพยากตะ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อนิยตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น

อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนิยตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิยตธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1150

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อนิยตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๙] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อนิยตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม

ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนิยตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่อนิยต-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๐] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกมิจฉัตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1151

กุสลติกมัคคารัมมณติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๕. มัคคารัมมณติกะ)

มัคคารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๑] ๑. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยมัคคารัมมณ-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. มัคคารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมัคคา-

รัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

มัคคเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓] ๑. มัคคเหตุกธรรมที่เป็นเป็นกุศล อาศัยมัคคเหตุกธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1152

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

มัคคาธิปติบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๕] ๑. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นกุศล อาศัยมัคคาธิปติธรรม

ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. มัคคาธิปติธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยมัคคาธิปติ-

ธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๖] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

กุสลติกมัคคารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1153

กุสลติกอุปปันนติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๖. อุปปันนติกะ)

อุปปันนบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๗] ๑. อุปปันนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อุปปันน-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ.

ฯลฯ

กุสลติกอุปปันนติกะ จบ

กุสลติกอตีตติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๗. อตีตติกะ)

อตีตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๘] ๑. ปัจจุปปันนธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-

ปันนธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ.

กุสลติกอตีตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1154

กุสลติกอตีตารัมมณติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ)

อตีตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๙] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอตีตารัมมณ-

ธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1155

อตีตารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๑] ๑. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่อตีตา-

รัมมณธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อตีตารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

รัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อนาคตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนาคตา-

รัมมณธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1156

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

อนาคตารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕] ๑. อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

อนาคตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1157

ปัจจุปปันนารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลม นัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๗] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยปัจจุป-

ปันนารัมมณธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

ปัจจุปปันนารัมมณบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๙] ๑. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่

ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1158

๓. ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็น

ปัจจัยแก่ปัจจุปปันนารัมมณธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอตีตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1159

กุสลติกอัชฌัตตติกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ)

อัชฌัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัชฌัตตธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัชฌัตตธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัชฌัตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอัชฌัตตธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พึงให้พิสดารอย่างนี้.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1160

อัชฌัตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๓] ๑. อัชฌัตตธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัชฌัตตธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตต-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัชฌัตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

อัชฌัตตธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๔] ในเหตุปัจจัย ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พหิทธาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๕] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นกุศล อาศัยพหิทธาธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1161

๔. พหิทธาธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยพหิทธาธรรม

ที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. พหิทธาธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยพหิทธาธรรม

ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พหิทธาบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๗] ๑. พหิทธาธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. พหิทธาธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-

ธรรมที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. พหิทธาธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่

พหิทธาธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1162

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกอัชฌัตตติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1163

กุสลติกอัชฌัตตารัมมณติกะ

(๑. กุสลติกะ ๒๐. อัชฌัตตารัมมณติกะ)

อัชฌัตตารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๙] ๑. อัชฌัตตารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอัชฌัตตา-

รัมมณธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พหิทธารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๑] ๑. พหิทธารัมมณธรรมที่เป็นกุศล อาศัยพหิทธา-

รัมมณธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

กุสลติกอัชฌัตตารัมมณติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1164

กุสลติกสนิทัสสนติกะ

(๑. กุสลติกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ)

สนิทัสสนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓] ๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อนิทัสสนอัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๕] ๑. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล อาศัยอนิทัส-

สนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1165

๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นกุศล และอนิทัสสน-

อัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็น

กุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยอนิทัส-

สนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัย

อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี พึงให้

พิสดาร.

กุสลติกสนิทัสสนติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1166

เวทนาติกกุสลติกะ

(๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1167

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เป็น

ปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของ

เหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1168

๒. อกุศลธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทุกขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นสุขายเวทนายสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1169

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมป-

ยุตตธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

เวทนาติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1170

วิปากติกกุสลติกะ

(๓. วิปากติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1171

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นวิปากธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปาก-

ธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

วิปากติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1172

อุปาทินนติกกุสลติกะ

(๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนุปาทินนปาทานิยธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1173

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นเพราะ

เหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อุปาทินนติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1174

สังกิลิฏฐติกกุสลติกะ

(๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1175

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ.

สังกิลิฏฐติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1176

วิตักกติกกุสลติกะ

(๖. วิตักกติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๖๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๔ วาระ.

๘. กุศลธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1177

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสวิตักสวิจารธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓๗ วาระ.

วิตักกติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1178

ปีติติกกุสลติกะ

(๗. ปีติติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. กุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัยกุศล

ธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. กุศลธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นปีติสหคตธรรม และกุศลธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๔] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปีติกสหคตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1179

๗. อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อกุศลธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อัพยากตธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

ปีติติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1180

ทัสสนติกกุสลติกะ

(๘. ทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

ธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1181

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทัสสนติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1182

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกกุสลติกะ

(๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. กุสลติกะ)

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-

เหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1183

๒. อกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม

อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอธิปติ-

ปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-

ตัพพเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-

ปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1184

อาจยคามิติกกุสลติกะ

(๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ทุกปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1185

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อาจยคามิติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1186

เสกขติกกุสลติกะ

(๑๑. เสกขติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเสกขธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็น

เสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1187

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๗] ๑. อัพยากตะที่เป็นเสกขธรรม อาศัยอัพยากตะที่เป็น

เสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เสกขติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1188

ปริตตติกกุสลติกะ

(๑๒. ปริตตติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปริตตธรรมอาศัยกุศลธรรมที่เป็น

ปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ทุกปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1189

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

ปริตตติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1190

ปริตตารัมมณติกกุสลติกะ

(๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1191

๒. อกุศลธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

ปริตตารัมมณติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1192

หีนติกกุสลติกะ

(๑๔. หีนติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นมัชฌิมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นปณีตธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็น

ปณีตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกปัจจัย.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นหีนธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นหีนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1193

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นปณีตธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นปณีตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นมัชฌิมธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นปณีตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย. มี ๕ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

หีนติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1194

มิจฉัตตติกกุสลติกะ

(๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1195

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

ฯลฯ

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิยตธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

มิจฉัตตติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1196

มัคคารัมมณติกกุสลติกะ

(๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. กุศลธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ.

๑๒. กุศลธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และกุศลธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๕. กุศลธรรมที่เป็นมัคคเหตุธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นมัคคเหตุธรรม และกุศลธรรมที่เป็นมัคคธิปติธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1197

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี

๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

มัคคารัมมณติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1198

อุปปันนติกกุสลติกะ

(๑๗. อุปปันนติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล-

ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1199

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

อัพยากตธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๑

วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อุปปันนติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1200

อตีตติกกุสลติกะ

(๑๘. อตีตติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

กุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

ฯลฯ

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่

อกุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๑

วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1201

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัย

แก่อัพยากตธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อตีตติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1202

อตีตารัมมณติกกุสลติกะ

(๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๘] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัยกุศล-

ธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยอกุศล-

ธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1203

๒. อกุศลธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อตีตารัมมณติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1204

อัชฌัตตติกกุสลติกะ

(๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยกุศลธรรม

ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยอกุศลธรรม

ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1205

อัพยากตปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๓] ๑. อัพยากตธรรมเป็นอัชฌัตตธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัชฌัตตติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1206

อัชฌัตตารัมมณติกกุสลติกะ

(๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

ทุกให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1207

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๒ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อัชฌัตตารัมมณติกกุสลติกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1208

สนิทัสสนติกกุสลติกะ

(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

กุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๘] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

อกุศลธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1209

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ-

ปัจจัย

๒. อัพยาคตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม-

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรม

ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1210

๖. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม

และอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,

อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอัพยากตธรรม

ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสน-

สัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตปัจจัย มี ๗ วาระ.

๘. อัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ.

๑๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม

อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม และอัพยากต-

ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗

วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัยมี ๒๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

สนิทัสสติกกุสลติกะ จบ

อนุโลมติกติกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1211

อรรถกถาติกติกปัฏฐาน

แม้ใน ติกติกปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ทรงทำเทศนาโดยย่อ ด้วย

อำนาจการยกปัญหาขึ้นว่า กุศลธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา อาศัย

กุศลธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เป็นต้น.

ก็ในอธิการนี้ ทรงผนวกติกะทั้งหลายเข้าในติกะเท่านั้น อย่างนี้ คือ

กุสลติกะ กับ เวทนาติกะ เป็นต้น และ เวทนาติกะ เป็นต้น กับ

กุสลติกะ . ก็บทใดๆ ที่ประกอบกับบทใด ๆ ไม่ได้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงลด

บทนั้น ๆ แล้วแสดงวาระ และนัยแห่งการนับในปัจจัยทั้งปวง ด้วยอำนาจที่จะ

มีได้เท่านั้น เพราะฉะนั้นผู้ศึกษาพึงกำหนดบาลีให้ดี แล้วทราบวาระและนัย

แห่งการนับเหล่านั้นเถิด. ก็ผู้ศึกษาประกอบกุสลติกะกับเวทนาติกะเป็นต้น และ

เวทนาติกะเป็นต้น กับกุสลติกะนั้นแล้ว พึงทราบ (เนื้อความ) ฉันใด พึง

ประกอบติกะหนึ่ง ๆ กับติกะที่เหลือ และติกะที่เหลือกับติกะเหล่านั้น แล้วพึง

ทราบ (เนื้อความ) ฉันนั้น แล.

อรรถกถาติกติกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1212

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1213

อนุโลมทุกทุกปัฏฐาน

เหตุทุกสเหตุกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ)

สเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑] ๑. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม อาศัย

เหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยนเหตุสเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยนเหตุสเหตุกธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1214

๖. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม อาศัย

นเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม และ

นเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม และ

นเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม อาศัย

เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๓] ๑. เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย

มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1215

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี

สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

สเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗] ๑. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุสเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม

และนเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1216

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘] ๑. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุสเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม

และนเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุสเหตุก-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุสเหตุสกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม

และนเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๗. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๘. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่นเหตุสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๙. เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุกธรรม เป็น

ปัจจัยแก่เหตุสเหตุกธรรม และนเหตุสเหตุธรรม ด้วยอำนาจของ

อารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1217

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐] ๑. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยเหตุอเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยนเหตุอเหตุกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยเหตุอเหตุกธรรม และ

นเหตุอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1218

อเหตุกบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒] ๑. เหตุอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุอเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๓] ๑. เหตุอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุอเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุอเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุก-

ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุอเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุอเหตุกธรรม

ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เหตุทุกสเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1219

เหตุทุกเหตุสัมปยุตตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๒. เหตุสัมปยุตตทุกะ)

เหตุสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕] ๑. เหตุเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยเหตุเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยเหตุเหตุสัมปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุเหตุสัมปยุตตธรรม และนเหตุเหตุสัมปยุตต-

ธรรม อาศัยเหตุเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยนเหตุเหตุสัมป-

ยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุเหตุสัมปยุตตธรรม อาศัยเหตุเหตุสัมปยุตต-

ธรรม และนเหตุเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี

๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1220

เหตุสัมปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๗] ๑. เหตุเหตุสัมปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุเหตุสัมป-

ยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เหตุวิปปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙] ๑. นเหตุเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัยเหตุเหตุวิปปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัยนเหตุเหตุวิปป-

ยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุเหตุวิปปยุตตธรรม อาศัยเหตุเหตุวิปปยุตต-

ธรรม และนเหตุเหตุวิปปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1221

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนกับ

ปฏิจจวาระ.

เหตุวิปปยุตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑] ๑. เหตุเหตุวิปปยุตตธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุเหตุ-

วิปปยุตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ.

ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เหตุทุกเหตุสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1222

เหตุทุกเหตุสเหตุกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๓. เหตุสเหตุกทุกะ)

เหตุสเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๓] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมที่เป็น

เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

สเหตุกนเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๔] ๑. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่นเหตุธรรม

ที่เป็นนเหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่นเหตุ-

ธรรมที่เป็นนเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกเหตุสเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1223

เหตุทุกเหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๔. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ)

เหตุเหตุสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๕] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นเหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และเหตุสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุสัมปยุตตนเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๖] ๑. ธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

ที่เป็นนเหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่

เหตุธรรมที่เป็นนเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกเหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1224

เหตุทุกนเหตุสเหตุกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕. นเหตุสเหตุกทุกะ)

นเหตุสเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗] ๑. นเหตุสเหตุกธรรม อาศัยนเหตุสเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

นเหตุอเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๘] ๑. นเหตุอเหตุกธรรม อาศัยนเหตุอเหตุกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ

เหตุทุกนเหตุสเหตุกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1225

เหตุทุกสัปปัจจยทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ)

สัปปัจจยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙] ๑. เหตุสัปปัจจยธรรม อาศัยเหตุสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุสัปปัจจยธรรม อาศัยนเหตุสัปปัจจยธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุสัปปัจจยธรรม อาศัยเหตุสัปปัจจยธรรม และ

นเหตุสัปปัจจยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1226

สัปปัจจยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๑] ๑. เหตุสัปปัจจยธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุสัปปัจจยธรรม

ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

เหตุทุกสัปปัจจยทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1227

เหตุทุกสังขตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๗. สังขตทุกะ)

สังขตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๑] ๑. เหตุสังขตธรรม อาศัยเหตุสังขตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหมือนสัปปัจจยทุกะ

เหตุทุกสังขตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1228

เหตุทุกสนิทัสสนทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๘. สนิทัสสนทุกะ)

สนิทัสสนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๕] ๑. เหตุอนิทัสสนธรรม อาศัยเหตุอนิทัสสนธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุอนิทัสสนธรรม อาศัยนเหตุอนิทัสสนธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุอนิทัสสนธรรม อาศัยเหตุอนิทัสสนธรรม

และนเหตอนิทัสสนธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุทุกสนิทัสสนทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1229

เหตุทุกสัปปฏิฆทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๙. สัปปฏิฆทุกะ)

สัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗] ๑. นเหตุ สัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุสัปปฏิฆธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อัปปฏิฆบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๘] ๑. เหตุอัปปฏิฆธรรม อาศัยเหตุอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตอัปปฏิฆธรรม อาศัยเหตุอัปปฏิฆธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุอัปปฏิฆธรรม และนเหตุอัปปฏิฆธรรม อาศัย

เหตุอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1230

๔. นเหตุอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุอัปปฏิฆธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๘. เหตุอัปปฏิฆธรรม อาศัยเหตุอัปปฏิฆธรรม และ

นเหตุอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร

เหตุทุกสัปปฏิฆทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1231

เหตุทุกรูปีทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๐. รูปีทุกะ)

รูปีบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐] ๑. นเหตุรูปีธรรม อาศัยนเหตุรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

อรูปีบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑] ๑. เหตุอรูปีธรรม อาศัยนเหตุรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุอรูปีธรรม อาศัยนเหตุอรูปีธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุอรูปีธรรม อาศัยเหตุอรูปีธรรม และนเหตุ

อรูปีธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1232

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุทุกรูปีทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1233

เหตุทุกโลกิยทุกะ

(๑. เหตุกทุกะ ๑๑. โลกิยทุกะ)

โลกิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๓] ๑. เหตุโลกิยธรรม อาศัยเหตุโลกิยธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุโลกิยธรรม อาศัยนเหตุโลกิยธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุโลกิยธรรม อาศัยเหตุโลกิยธรรม และ

นเหตุโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดารอย่างนี้.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1234

โลกุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕] ๑. เหตุโลกุตตรธรรม อาศัยเหตุโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุโลกุตตรธรรม อาศัยนเหตุโลกุตตรธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุโลกุตตรธรรม อาศัยเหตุโลกุตตรธรรม และ

นเหตุโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี พึงให้

พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เหตุทุกโลกิยทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1235

เหตุทุกเกนจิวิญเญยยทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๒. เกนจิวิญเญยยทุกะ)

เกนจิวิญเญยยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๗] ๑. เหตุเกนจิวิญเญยยธรรม อาศัยเหตุเกนจิวิญเญยย-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร

เกนจินวิญเญยยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๙] ๑. เหตุเกนจินวิญเญยยธรรม อาศัยเหตุเกนจินวิญ-

เญยยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1236

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกเกนจิวิญเญยยทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1237

เหตุทุกอาสวทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๓. อาสวทุกะ)

อาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๑] ๑. เหตุอาสวธรรม อาศัยเหตุอาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุอาสวธรรม อาศัยเหตุอาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุอาสวธรรม และนเหตุอาสวธรรม อาศัยเหตุ

อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุอาสวธรรม อาศัยนเหตุอาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๕. เหตุอาสวธรรม อาศัยเหตุอาสวธรรม และนเหตุ

อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1238

โนอาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๓] ๑. เหตุโนอาสวธรรม อาศัยเหตุโนอาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุโนอาสวธรรม อาศัยนเหตุโนอาสวธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุโนอาสวธรรม อาศัยเหตุโนอาสวธรรม และ

นเหตุโนอาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1239

เหตุทุกสาสวทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๔. สาสวทุกะ)

สาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๕] ๑. เหตุสาสวธรรม อาศัยเหตุสาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุสาสวธรรม อาศัยนเหตุสาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุสาสวธรรม อาศัยเหตุสาสวธรรม และนเหตุ

สาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1240

อนาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๗] ๑. เหตุอนาสวธรรม อาศัยเหตุอนาสวธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุอนาสวธรรม อาศัยนเหตุอนาสวธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุอนาสวธรรม อาศัยเหตุอนาสวธรรม และ

นเหตุอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกสาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1241

เหตุทุกอาสวสัมปยุตตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๕. อาสวสัมปยุตตทุกะ)

อาสวสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๙] ๑. เหตุอาสวสัมปยุตตธรรม อาศัยเหตุอาสวสัมปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อาสววิปปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑] ๑. เหตุอาสววิปปยุตตธรรม อาศัยเหตุอาสววิปปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1242

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอาสวสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1243

เหตุทุกอาสวสาสวทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๖. อาสวสาสวทุกะ)

อาสวสาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๓] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และสาสวธรรมที่เป็น

เหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และสาสวธรรมที่เป็น

เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

สาสวโนอาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๕] ๑. ธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

เหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็น

เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1244

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอาสวสาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1245

เหตุทุกอาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๗. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ)

อาสวอาสวสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗] ๑. ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และอาสวสัมปยุตตธรรม

ที่เป็นเหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม และอาสวสัมปยุตต-

ธรรมที่เป็นเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อาสวสัมปยุตตโนอาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙] ๑. ธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่ไมใช่อาสว-

ธรรมที่เป็นเหตุธรรม อาศัยธรรมที่เป็นอาสวสัมปยุตตธรรม แต่

ไม่ใช่อาสวธรรมที่เป็นเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1246

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1247

เหตุทุกอาสววิปปยุตตสาสวทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๘. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ)

อาสววิปปยุตตสาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

[๗๑] ๑. เหตุอาสววิปปยุตตสาสวธรรม อาศัยเหตุอาสว-

วิปปยุตตสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อาสววิปปยุตตอนาสวบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๓] ๑. เหตุอาสววิปปยุตตอนาสวธรรม อาศัยเหตุอาสว-

วิปปยุตตอนาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1248

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอาสววิปปยุตตสาสวทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1249

เหตุทุกฉโคจฉกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๙.-๕๓. ฉโคจฉกทุกะ)

สัญโญชนบทปฏิจจวาระ ฯลฯ นีวรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๕] ฯลฯ อาศัยเหตุสัญโญชนธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุคันถธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุโอฆธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุโยคธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนีวรณธรรม ฯลฯ

ปรามาสบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. ธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรมที่เป็นเหตุธรรม อาศัย

ธรรมที่ไม่ใช่ปรามาสธรรมที่เป็นเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงยังโคจฉกะให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกฉโคจฉกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1250

เหตุทุกสารัมมณทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕๔. สารัมมณทุกะ)

สารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๗] ๑. เหตุสารัมมณธรรม อาศัยเหตุสารัมมณธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุสารัมมณธรรม อาศัยนเหตุสารัมมณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุสารัมมณธรรม อาศัยเหตุสารัมมณธรรม และ

นเหตุสารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1251

อนารัมมณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๙] ๑. นเหตุอนารัมมณธรรม อาศัยนเหตุอนารัมมณธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกสารัมมณทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1252

เหตุทุกจิตตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕๕. จิตตทุกะ)

โนจิตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐] ๑. เหตุโนจิตตธรรม อาศัยเหตุโนจิตตธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกจิตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1253

เหตุทุกเจตสิกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕๖. เจตสิกทุกะ)

เจตสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๒] ๑. เหตุเจตสิกธรรม อาศัยเหตุเจตสิกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อเจตสิกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๔] ๑. นเหตุอเจตสิกธรรม อาศัยนเหตุอเจตสิกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกเจตสิกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1254

เหตุทุกจิตตสัมปยุตตทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕๗. จิตตสัมปยุตตทุกะ)

จิตตสัมปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๕] ๑. เหตุจิตตสัมปยุตตธรรม อาศัยเหตุจิตตสัมปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๖] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

จิตตวิปปยุตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๗] ๑. นเหตุจิตตวิปปยุตตธรรม อาศัยนเหตุจิตตวิปปยุตต-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกจิตตสัมปยุตตทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1255

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕๘. จิตตสังสัฏฐทุกะ)

จิตตสังสัฏฐบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๘] ๑. เหตุจิตตสังสัฏฐธรรม อาศัยเหตุจิตตสังสัฏฐธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

จิตตวิสังสัฏฐบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๐] ๑. นเหตุจิตตวิสังสัฏฐธรรม อาศัยนเหตุจิตตวิสังสัฏฐ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1256

เหตุทุกจิตตสมุฏฐานทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๕๙. จิตตสมุฏฐานทุกะ)

จิตตสมุฏฐานบทปฏิจจาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๑] ๑. เหตุจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยเหตุจิตตสมุฏฐาน-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

โนจิตตสมุฏฐานบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๓] ๑. นเหตุโนจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยนเหตุโนจิตต-

สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุทุกจิตตสมุฏฐานทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1257

เหตุทุกจิตตสหภูทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๐. จิตตสหภูทุกะ)

จิตตสหภูบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๙๔] ๑. เหตุจิตตสหภูธรรม อาศัยเหตุจิตตสหภูธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

โนจิตตสหภูบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕] ๑. นเหตุโนจิตตสหภูธรรม อาศัยนเหตุโนจิตตสหภู-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกจิตตสหภูทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1258

เหตุทุกจิตตานุปริวัตติทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๑. จิตตานุปริวัตติทุกะ)

จิตตานุปริวัตติบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๖] ๑. เหตุจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัยเหตุจิตตานุปริวัตติ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

โนจิตตานุปริวัตติบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๗] ๑. นเหตุโนจิตตานุปริวัตติธรรม อาศัยนเหตุโนจิตตา-

นุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกจิตตานุปริวัตติทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1259

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๒. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ)

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๘] ๑. เหตุจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม อาศัยเหตุจิตต-

สังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

โนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๙] ๑. นเหตุโนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม อาศัยนเหตุ-

โนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1260

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ)

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๐] ๑. เหตุจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม อาศัยจิตต-

สังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

โนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๑] ๑. นเหตุโนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม อาศัย

นเหตุโนจิตตสังสัฏสมุฏฐานสหภูธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1261

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ)

จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๒] ๑. เหตุจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม อาศัย

เหตุจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๙ วาระ.

โนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๓] ๑. นเหตุโนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม

อาศัยนเหตุโนจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1262

เหตุทุกอัชฌัตติกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๕. อัชฌัตติกทุกะ)

อัชฌัตติกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๔] ๑. นเหตุอัชฌัตติกธรรม อาศัยนเหตุอัชณัตติกธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

พาหิรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๕] ๑. เหตุพาหิรธรรม อาศัยเหตุพาหิรธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหตุทุกอัชฌัตติกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1263

เหตุทุกอุปาทาทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๖. อุปาทาทุกะ)

โนอุปาทาบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๐๖] ๑. เหตุโนอุปาทาธรรม อาศัยเหตุโนอุปาทาธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอุปาทาทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1264

เหตุทุกอุปาทินนทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๗. อุปาทินนทุกะ)

อุปาทินนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๘] ๑. เหตุอุปาทินนธรรม อาศัยเหตุอุปาทินนธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อนุปาทินนบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๐] ๑. เหตุอนุปาทินนธรรม อาศัยเหตุอนุปาทินนธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1265

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกอุปาทินนทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1266

เหตุทุกอุปาทานโคจฉกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖๘. - ๗๓. อุปาทานโคจฉกทุกะ)

อุปาทานบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๒] ๑. เหตุอุปาทานธรรม อาศัยเหตุอุปาทานธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

๒. นเหตุอุปาทานธรรม อาศัยเหตุอุปาทานธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

เหตุทุกอุปาทานโคจฉกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1267

เหตุทุกกิเลสโคจฉกทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๗๔.-๘๑. กิเลสโคจฉกทุกะ)

กิเลสบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓] ๑. เหตุกิเลสธรรม อาศัยเหตุกิเลสธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

เหตุทุกกิเลสโคจฉกทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1268

เหตุทุกปิฏฐิทุกะ

(๑. เหตุทุกะ ๘๒. - ๙๙. ปิฏฐิทุกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๔] ๑. เหตุทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยเหตุทัสสเนน-

ปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

นทัสสเนนปหาตัพพบทฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. เหตุนทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยเหตุนทัสส-

เนนปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1269

ภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๕] ๑. เหตุภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเหตุภาวนาย-

ปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

นภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑.เหตุปัจจัย

๑. เหตุนภาวนายปหาตัพพธรรมอาศัยเหตุนภาวนาย-

ปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๖] ๑. เหตุทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเหตุ-

ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1270

นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. เหตุนทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเหตุ-

นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

ภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๗] ๑. เหตุภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเหตุ-

ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

นภาวนายปหาตัพพเหตุกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. เหตุนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเหตุ-

นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1271

สวิตักกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๘] ๑. เหตุสวิตักกธรรม อาศัยเหตุสวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

อวิตักกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. เหตุสวิตักกธรรม อาศัยเหตุอวิตักกธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

สวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๙] ๑. เหตุสวิจารธรรม อาศัยเหตุสวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

อวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. เหตุอวิจารธรรม อาศัยเหตุอวิจารธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1272

สัปปีติกบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๐] ฯลฯ อาศัยเหตุสัปปีติกธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอัปปีติกธรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุปีติสหคตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนปีติสหคตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุสุขสหคตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนสุขสหคตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุกามาวจรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนกามาวจรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุรูปาวจรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนรูปาวจรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอรูปาวจรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนอรูปาวจรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุปริยาปันนธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอปริยาปันนธรรม ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1273

ฯลฯ อาศัยเหตุนิยยานิกธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอนิยยานิกธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุนิยตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอนิยตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุสอุตตรธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุอนุตตธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเหตุสรณธรรม ฯลฯ

อรณบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๑] ๑. เหตุอรณธรรม อาศัยเหตุอรณธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

เหตุทุกปิฏฐทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1274

สเหตุกทุกเหตุทุกะ

(๒. สเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓] ๑. สเหตุกเหตุธรรม อาศัยสเหตุกเหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๔] ๑. สเหตุกนเหตุธรรม อาศัยสเหตุกนเหตุธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

สเหตุกทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1275

เหตุสัมปยุตตทุกเหตุทุกะ

(๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๕] ๑. เหตุสัมปยุตตเหตุธรรม อาศัยเหตุสัมปยุตตเหตุ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๖] ๑. เหตุสัมปยุตตนเหตุธรรม อาศัยเหตุสัมปยุตต-

นเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

เหตุสัมปยุตตทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1276

เหตุสเหตุกทุกเหตุทุกะ

(๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทั้งเหตุและสเหตุกธรรม อาศัย

เหตุธรรมที่เป็นทั้งเหตุและสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

มี ๑ วาระ.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่เหตุธรรม

อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นสเหตุกธรรมแต่ไม่ใช่เหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุสเหตุกทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1277

เหตุเหตุสัมปยุตตทุกเหตุทุกะ

(๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑.เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นทั้งเหตุและเหตุสัมปยุตตธรรม

อาศัยเหตุธรรมที่เป็นทั้งเหตุและเหตุสัมปยุตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรมแต่ไม่ใช่เหตุ-

ธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตตธรรมแต่ไม่ใช่เหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ.

เหตุเหตุสัมปยุตตทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1278

นเหตุสเหตุกทุกเหตุทุกะ

(๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๑] ๑. นเหตุสเหตุกนเหตุธรรม อาศัยนเหตุสเหตุกนเหตุ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

๑. นเหตุอเหตุกนเหตุธรรม อาศัยนเหตุอเหตุกนเหตุ-

ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

นเหตุสเหตุกทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1279

จูฬันตรทุกเหตุทุกะ

(๗.-๑๓. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

๑. สัปปัจจยทุเหตุทุกะ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๓๒] ๑. สัปปัจจัยเหตุธรรม อาศัยสัปปัจจัยเหตุธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สัปปัจจยนเหตุธรรม อาศัยสัปปัจจยนเหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

๘. สังขตทุกเหตุทุกะ

[๑๓๓] ๑. สังขตเหตุธรรม อาศัยสังขตเหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. สังขตนเหตุธรรม อาศัยสังขตนเหตุธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1280

๙ . อนิทัสสนทุกเหตุทุกะ

[๑๓๔] ๑. อนิทัสสนเหตุธรรม อาศัยอนิทัสสนเหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อนิทัสสนนเหตุธรรม อาศัยอนิทัสสนนเหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ใน

อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๐. สัปปฏิฆทุกเหตุทุกะ

[๑๓๕] ๑. สัปปฏิฆเหตุธรรม อาศัยสัปปฏิฆเหตุธรรม เกิด

ขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สัปปฏิฆนเหตุธรรม อาศัยสัปปฏิฆนเหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. อัปปฏิฆนเหตุธรรม อาศัยอัปปฏิฆนเหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญ-

มัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑๑. อรูปีทุกเหตุทุกะ

[๑๓๖] ๑. อรูปีเหตุธรรม อาศัยอรูปีเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะ

เหตุปัจจัย

๒. รูปีนเหตุธรรม อาศัยรูปีนเหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1281

๑๒. โลกิยทุกเหตุทุกะ

[๑๓๗] ๑. โลกิยเหตุธรรม อาศัยโลกิยเหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๒. โลกุตตรเหตุธรรม อาศัยโลกุตตรเหตุธรรม เกิด

ขึ้น เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๓. โลกิยนเหตุธรรม อาศัยโลกิยนเหตุธรรม เกิดขึ้น

เพราะเหตุปัจจัย

๔. โลกุตตรนเหตุธรรม อาศัยโลกุตตรนเหตุธรรม

เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. โลกิยนเหตุธรรม อาศัยโลกิยนเหตุธรรม และ

โลกุตตรนเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ.

๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกเหตุทุกะ

[๑๓๘] ฯลฯ อาศัยเกนจิวิญเญยยเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเกนจินวิญเญยยเหตุธรรม ฯลฯ มี ๙ วาระ

ฯลฯ อาศัยเกนจิวิญเญยยนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเกนจินวิญเญยยนเหตุธรรม ฯลฯ มี ๙ วาระ

จูฬันตรทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1282

อาสวโคจฉกทุกเหตุทุกะ

(๑๔.-๑๙. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๓๙] ฯลฯ อาศัยอาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโนอาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโนอาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

[๑๔๐] ฯลฯ อาศัยสาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอนาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอนาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

[๑๔๑] ฯลฯ อาศัยอาสวสัมปยุตตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสววิปปยุตตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสวสัมปยุตตนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสววิปปยุตตนเหตุธรรม ฯลฯ

[๑๔๒] ฯลฯ อาศัยอาสวสาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสาสวโนอาสวเหตุธรรม ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1283

ฯลฯ อาศัยอาสวสาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสาสวโนอาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

[๑๔๓] ฯลฯ อาศัยอาสวอาสวสัมปยุตตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสวสัมปยุตตโนอาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสวอาสวสัมปยุตตนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสวสัมปยุตตโนอาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

[๑๔๔] ฯลฯ อาศัยอาสววิปปยุตตสาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสววิปปยุตตอนาสวเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสววิปปยุตตสาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอาสววิปปยุตตอนาสวนเหตุธรรม ฯลฯ

อาสวโคจฉกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1284

ฉโคจฉกทุกเหตุทุกะ

(๒๐.-๕๔. ฉโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๔๕] ฯลฯ อาศัยสัญโญชนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยคันถเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโอฆเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโยคเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนีวรณเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโนปรามาสเหตุธรรม ฯลฯ

ทุกปัจจัย มี ๑ วาระ.

ฉโคจฉกทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1285

มหันตรทุกเหตุทุกะ

(๕๕. - ๖๖. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๔๖] ฯลฯ อาศัยสารัมมณเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสารัมมณเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโนจิตตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยเจตสิกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสัมปยุตตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสังสัฏฐเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสมุฏฐานเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสหภูเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตานุปริวัตติเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยพาหิรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยโนอุปาทาเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอุปาทินนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอนุปาทินนเหตุธรรม ฯลฯ

มหันตรทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1286

อุปาทานโคจฉกทุกเหตุทุกะ

(๖๗.-๗๔. อุปาทานโคจฉกะ ๑. เหตุทุกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๔๗] ฯลฯ อาศัยอุปาทานเหตุธรรม ฯลฯ

อุปาทานโคจฉกทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1287

กิเลสโคจฉกทุกเหตุทุกะ

(๗๕. - ๘๒. กิเลสโคจฉกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๔๘] ฯลฯ อาศัยกิเลสเหตุธรรม ฯลฯ

กิเลสโคจฉกทุกเหตุทุกะ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1288

ปิฏฐิทุกเหตุทุกะ

(๘๓. - ๑๐๐. ปิฏฐิทุกะ)

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

[๑๔๙] ฯลฯ อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนภาวนายปหาตัพพเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนทัสสเนนปหาตัพพเหตุกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนภาวนายปหาตัพพเหตุกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสวิตักกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอวิตักกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสวิจารเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอวิจารเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสัปปีติกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอัปปีติกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยปีติสหคตเหตุธรรม ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1289

ฯลฯ อาศัยนปีติสหคตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนสุขสหคตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอุเบกขาสหคตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนอุเบกขาสหคตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยกามาวจรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนกามาวจรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยรูปาวจรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนรูปาวจรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอรูปาวจรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนอรูปาวจรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยปริยาปันนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอปริยปันนเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนิยยานิกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอนิยยานิกเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยนิยตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอนิยตเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสอุตตรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยอนุตตรเหตุธรรม ฯลฯ

ฯลฯ อาศัยสรณเหตุธรรม ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1290

อรณเหตุธรรม อาศัยอรณเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

อรณนเหตุธรรม อาศัยอรณนเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ

ปัจจัย

พึงให้พิสดารทุกวาระ.

ปิฏฐิทุกเหตุทุกะ จบ

อนุโลมทุกทุกปัฏฐาน จบ

อนุโลมปัฏฐาน จบ

อรรถกถาทุกทุกปัฏฐาน

แม้ใน ทุกทุกปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ทรงทำเทศนาโดยย่อ

ด้วยอำนาจการยกปัญหาขึ้นว่า เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม

เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เป็นต้น.

ใน ทุกทุกปัฏฐาน นั้น ทรงประกอบเหตุทุกะกับสเหตุทุกะเป็นต้น

และสเหตุกทุกะเป็นต้น กับเหตุทุกะนั้น ก็ผู้ศึกษาพึงประกอบทุกะหนึ่ง ๆ กับ

ทุกะที่เหลือและทุกะที่เหลือกับทุกะหนึ่ง ๆ เหล่านั้นตามลำดับ. จริงอยู่ ชื่อว่า

ทุกทุกปัฏฐาน นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงย่อแสดงทุกะทั้งหลายในทุกะเท่านั้น

ผู้ศึกษาพึงทราบการประกอบทุกะทั้งปวง กับทุกะทั้งปวงในอธิการนี้ โดยวิธี

นั้น แต่บาลีพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงย่อไว้ ก็บทใด ๆ ประกอบกับบทใด ๆ ไม่

ได้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงลดบทนั้น ๆ แล้วแต่งเทศนา แล.

อรรถกถาทุกปัฏฐาน จบ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 1291

อรรถกถาอนุโลมปัฏฐาน

นัย ๖ ใน ธัมมานุโลมปัฏฐาน ที่ท่านแสดงไว้ในคาถาอันพระอรรถ-

กถาจารย์กล่าวไว้แล้วในอรรถกถาว่า

นัย ๖ ในอนุโลมคือ ติกปัฏฐานอันประเสริฐ ทุก-

ปัฏฐานอันสูงสุด ทุกติกปัฏฐาน ติกทุกปัฏฐาน ติกติก-

ปัฏฐาน และทุกทุกปัฏฐาน ลึกซึ้งนัก ดังนี้

เป็นอันท่านแสดงแล้วด้วยคำมีประมาณเท่านี้ ก็ผู้ศึกษาพึงทราบเฉพาะ อนุ-

โลมปัฏฐาน เท่านั้น อันประดับด้วยนัย ๒๔ โดยปริยายหนึ่ง คือ ในปัฏ-

ฐานหนึ่ง ๆ นี้ ว่าด้วยอำนาจแห่งปัจจัยอย่างละ ๔ นัย มีอนุโลมนัยเป็นต้น แล.

อรรถกถาอนุโลมปัฏฐาน จบ